H πρόταση είναι απλή: Εγκαταστήστε μια συσκευή στο αυτοκίνητό σας και επιτρέψτε στην ασφαλιστική σας εταιρεία να παρακολουθεί την οδήγησή σας – πόσο γρήγορα οδηγείτε, πόσο απότομα φρενάρετε, πόσο ξυστά παίρνετε τις στροφές και ούτω καθεξής. Σε αντάλλαγμα, η ασφαλιστική θα σας παρέχει έκπτωση στα ασφάλιστρα.

Αυτό μπορεί να μοιάζει ανησυχητικό, αλλά δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη. Αν αναλογιστεί κανείς ότι οι χρήστες του διαδικτύου ήδη προσφέρουν μετά χαράς τα δεδομένα τους έναντι δωρεάν υπηρεσιών, η μόνη έκπληξη είναι το γεγονός ότι η ασφάλιση που βασίζεται στην καταγραφή δεδομένων δεν είναι ακόμη πιο διαδεδομένη. Η Progressive Insurance, η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία που χρησιμοποιεί τέτοιες μεθόδους στις ΗΠΑ, διαπίστωσε μετά την ανάλυση δισεκατομμυρίων μιλίων και σχετικών δεδομένων ότι σημεία κλειδί της οδηγικής συμπεριφοράς –όπως τα πραγματικά μίλια που διανύθηκαν, το φρενάρισμα και η ώρα της ημέρας– δίνουν περισσότερο από τις διπλάσιες δυνατότητες πρόβλεψης σε σχέση με τις παραδοσιακές μεταβλητές, όπως η ηλικία του οδηγού, το φύλο του, καθώς και το έτος, ο κατασκευαστής και το μοντέλο του ασφαλισμένου οχήματος. Η μέση έκπτωση στα ασφάλιστρα για έναν οδηγό πελάτη της Progressive που συμφωνεί να καταγράφεται η συμπεριφορά του ανέρχεται στο 10 με 15%.

Στο μέλλον, όποιος δεν συμφωνεί να καταγράφεται η οδηγική του συμπεριφορά ίσως δεν θα καλείται να πληρώσει απλώς υψηλότερα ασφάλιστρα, αλλά οι περισσότερες εταιρείες δεν θα δέχονται καν να τον ασφαλίσουν. Θα μπορούσε να ισοδυναμεί με ιστορικό αφερεγγυότητας ή άρνηση παροχής των βασικών πληροφοριών που απαιτούνται για το άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού. «Στο τέλος, η εξυπηρέτηση όσων λένε όχι μπορεί να εξελιχτεί σε ειδική αγορά για κάποιους παρόχους ασφάλισης» υποστηρίζει πρόσφατη έκθεση της Deloitte για τα ασφαλιστικά προγράμματα με βάση τη χρήση (usage-based insurance, UBI). Και όπου «ειδική αγορά», διάβαζε: πολύ ακριβή.

Χάριν δεδομένων

Η ασφάλιση με βάση τη χρήση ή την τηλεματική δεν είναι κάτι καινούριο. Μια από τις παλαιότερες εταιρείες σε αυτόν τον τομέα, η Octo Telematics, δραστηριοποιείται από το 2002 περίπου. Η ιδέα όμως ποτέ δεν υιοθετήθηκε ευρέως – παρότι η Octo διέπρεψε και πρόσφατα μάλιστα εξαγοράστηκε από μεγάλη ρωσική κοινοπραξία. Στις ΗΠΑ, η Progressive έχει εγγράψει περίπου 2 εκατ. πελάτες στο πρόγραμμά της από το 2008. Αλλά στον δρόμο κυκλοφορούν περισσότερα από 250 εκατ. oχήματα, σύμφωνα με την ερευνητική εταιρεία IHS Automotive.

Η Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο φάνηκαν πιο ένθερμοι υποστηρικτές, με το 15 έως 18% των συμβολαίων να βασίζονται στην τηλεματική, σύφωνα και πάλι με την Deloitte. Η συμβουλευτική Ptolemus δίνει χαμηλότερα νούμερα, ωστόσο προβλέπει ότι σχεδόν το 40% των βρετανικών συμβολαίων θα είναι... τηλεματικά ως το 2020.

^{Μερίδια αγοράς για τα ασφαλιστικά προγράμματα που αξιοποιούν την τηλεματική, σε Ευρώπη και ΗΠΑ}

Το σημείο καμπής της τηλεματικής

Μια μεγάλη αλλαγή μπορεί όμως να βρίσκεται προ των πυλών, υποστηρίζει ο John Lucker, στέλεχος της Deloitte. Η ασφάλιση με βάση την τηλεματική μπορεί τελικά να βρει μεγάλη απήχηση, σύμφωνα με τον ίδιο, καθώς δεν απαιτούνται πλέον ειδικές συσκευές που εγκαθίστανται στο αυτοκίνητο, αλλά αρκεί το απλό κατέβασμα εφαρμογών για κινητά τηλέφωνα.

Μια εφαρμογή είναι πιο εύχρηστη για τον πελάτη και φτηνότερη για την ασφαλιστική εταιρεία: η τηλεματική συσκευή κοστίζει γύρω στα 100 δολάρια και ίσως χρειαστεί να επιστραφεί και να δοθεί σε άλλον πελάτη μετά τη λήξη του συμβολαίου. Επιπλέον, τα τηλέφωνα έχουν κατασκευαστεί ειδικά για επικοινωνία, ενώ οι συσκευές αυτοκινήτου χειάζονται κάποιου είδους πομπό. Στο Ηνωμένο Βασίλειο μια εταιρεία ονόματι Marmalade ήδη πουλά ένα ασφαλιστικό πρόγραμμα που βασίζεται σε εφαρμογή για κινητό τηλέφωνο και απευθύνεται σε νέους οδηγούς οι οποίοι μαθαίνουν να οδηγούν με το αυτοκίνητο των γονιών τους.

H τηλεματική σημαίνει και ένα μεγάλο άλμα για τις ασφαλιστικές εταιρείες. Οι ασφάλειες αυτοκινήτου κατά παράδοση βασίζονται σε κατηγοριοποιήσεις: οι νέοι άνδρες οδηγούν πιο επικίνδυνα από τις νέες γυναίκες (παρότι ο προσδιορισμός των ασφαλίστρων με βάση το φύλο είναι παράνομος σε κάποια μέρη του κόσμου), οι νέοι γενικά είναι χειρότεροι οδηγοί από τους μεγαλύτερους σε ηλικία, ενώ άνθρωποι που οδηγούν συγκεκριμένους τύπους σπορ αυτοκινήτων είναι πιο επικίνδυνοι από όσους προτιμούν μοντέλα της εποχής του παππού τους, και ούτω καθεξής. Ωστόσο αυτές οι κατηγορίες αποτελούν παράλληλα γενικεύσεις. «Η δυνατότητα να φτάσουν στο πώς οι οδηγοί οδηγούν είναι κάτι σαν άγιο δισκοπότηρο για τις εταιρείες» επισημαίνει ο J. Lucker.

Επιβεβλημένες συμμαχίες

Δεν θα επωφεληθούν όλες οι ασφαλιστικές από αυτή την αλλαγή. Χρειάζονται αρκετά δισεκατομμύρια ώρες και έως 5 χρόνια εφαρμογή ενός προγράμματος UBI για να εξαγάγουν οι ασφαλιστές συμπεράσματα από τα δεδομένα. Η Progressive, για παράδειγμα, έχει συγκεντρώσει δεδομένα για πάνω από 10 δισ. μίλια και 2 εκατ. οχήματα τα τελευταία 6 χρόνια.

Οι μεγαλύτερες εταιρείες, που διαθέτουν αρκετούς πελάτες, μπορεί να είναι σε θέση να συγκεντρώσουν αρκετά δεδομένα. Οι μικρότερες όμως δεν μπορούν να ελπίζουν πως θα τις ανταγωνιστούν. Θα αναγκαστούν να μοιραστούν τα δεδομένα τους μεταξύ τους, υποστηρίζει ο Chuck Chamness, επικεφαλής της αμερικανικής ένωσης αλληλασφαλιστικών εταιρειών, της οποίας τα μέλη εισπράττουν τα μισά από τα ασφάλιστρα αυτοκινήτου και κατοικίας στις ΗΠΑ.

Από την άλλη πλευρά, ίσως οι μικρότερες εταιρείες στραφούν στην ασφάλιση όσων δεν επιθυμούν συμβόλαια με βάση την τηλεματική. Μπορεί όμως να δυσκολευτούν να ανταγωνιστούν στις τιμές αντιπάλους που επωφελούνται από πλουσιότερα δεδομένα, ή να διαπιστώσουν ότι οι πελάτες που γυρνούν την πλάτη τους στην τηλεματική δεν το κάνουν από ευαισθησία για τα προσωπικά τους δεδομένα, αλλά γιατί αυτό που θα κατέγραφαν οι αισθητήρες απέχει πολύ από την ενδεδειγμένη οδηγική συμπεριφορά...

^{Τα δεδομένα για την οδηγική συμπεριφορά που καταγράφηκαν (σε δισ. χιλιόμετρα)}

Οι αλλαγές θα φέρουν κι άλλες αλλαγές

Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα για την ασφαλιστική βιομηχανία, αν η ασφάλιση που βασίζεται στην τηλεματική εδραιωθεί, αυτό θα σημαίνει μεγάλες αλλαγές για την οδική ασφάλεια. Η ασφαλιστική εφαρμογή στο κινητό τηλέφωνο μπορεί να σας ειδοποιήσει όταν φρενάρετε πολύ απότομα ή τρέχετε υπερβολικά, και να τιθασεύσει την οδήγησή σας. Αν και σχεδόν τρομακτικό, αποτελεί γεγονός ότι οι άνθρωποι οδηγούν πιο προσεκτικά μόνο και μόνο επειδή γνωρίζουν ότι οι κινήσεις τους καταγράφονται. Τα ακριβότερα ασφάλιστρα λειτουργούν και ως τιμωρία για τις απερισκεψίες.

Οι ασφαλιστικές μπορεί επίσης να αρχίσουν να προσφέρουν «υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας», υποστηρίζει η Deloitte, όπως διαφημίσεις με βάση τη θέση του οχήματος στον χάρτη (σε αυτή την περίπτωση, βέβαια, η προστιθέμενη αξία αφορά μάλλον τον διαφημιστή). Δεν θα αρέσουν σε όλους, όπως όμως έχει δείξει ήδη το διαδίκτυο, οι καταναλωτές ανέχονται αρκετές ενοχλήσεις με αντάλλαγμα εκπτώσεις και δωρεάν παροχές.

^{Με πίνακες σαν αυτόν ενημερώνονται οι οδηγοί για τις επιδόσεις τους}