Ηλίας Προβόπουλος, 26/7/2022 - 08:58 facebook twitter linkedin Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Ο μύθος του Φαέθωντα και ο καύσωνας Ηλίας Προβόπουλος, 26/7/2022 facebook twitter linkedin Παρατηρώντας τους χάρτες που δημοσιεύουν παγκόσμιας εμβέλειας οργανισμοί, όπως η ΝΑΣΑ που δείχνουν πως ο καύσωνας πλήττει την Ευρώπη και διαβάζοντας σχετικά άρθρα με δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον, μου ήρθε στο μυαλό ο μύθος του Φαέθωντα. Πως αυτός οδηγώντας το άρμα του Ήλιου κόντεψε να κάψει τη γη και για να την σώσει, ο Δίας τον σταμάτησε ρίχνοντάς του έναν κεραυνό. Πανάρχαιος ο μύθος, ή μάλλον σύμφωνα με τους φιλολόγους πολλοί μύθοι ήταν αυτοί που ενέπνευσαν τον μέγιστο τραγωδό Ευριπίδη να γράψει το έργο «Φαέθων» του οποίου σπαράγματα σώζονται και απασχολούν τους μελετητές ως προς την προέλευση και την συγγένεια με άλλα έργα των τραγωδών. Στη μακρινή ανατολή, εκεί κοντά που είναι το παλάτι του Ήλιου και οι στάβλοι της Αυγής, στα πέρατα του κόσμου, στα σύνορα με τη χώρα των Αιθιόπων ζούσαν ο βασιλιάς Μέροπας και η σύζυγός του Κλυμένη η οποία όταν απόκτησε ένα γιο από τον θεό Ήλιο, τον Φαέθοντα, τον παρουσίασε στον θνητό σύζυγό της ως νόμιμο τέκνο. Στην αρχή του έργου, η Κλυμένη ανάστατη από τον επικείμενο γάμο του Φαέθοντα με μια από τις ετεροθαλείς αδερφές του τις Ηλιάδες αποκαλύπτει στον γιο της ποιος είναι ο πραγματικός του πατέρας. Η ίδια μάλιστα, μετά τις αμφιβολίες που εκφράζει ο Φαέθων, τον παρακινεί να ταξιδέψει στο παλάτι του Ήλιου και ζητώντας την πραγματοποίηση μιας επιθυμίας του, να επικυρώσει την θεϊκή καταγωγή του. Ο Ήλιος, δεσμευμένος από τον παλιό όρκο που είχε δώσει στην Κλυμένη, επιτρέπει στον γιό του να οδηγήσει το ηλιακό άρμα. Ο Φαέθων άπειρος οδηγεί το άρμα κοντά στη γη και κατακαίει τα δάση ενώ ξεραίνονται τα ποτάμια. Ο Δίας όταν βλέπει τις καταστροφές που σπέρνει με ένα αστροπελέκι τον γκρεμίζει από τον ουρανό και πέφτει στις όχθες του Ηριδανού ποταμού, στην Ιβηρία ενώ οι αδελφές του μεταμορφώθηκαν σε λεύκες που τα φύλλα τους έσταζαν κεχριμπάρι, σαν να δακρύζουν... Αυτή είναι πάνω - κάτω η υπόθεση του έργου του Ευρυπίδη το οποίο έχει βάλει σε μπελά τους φιλολόγους και κατά καιρούς έχουν γίνει αρκετές απόπειρες να ανεβεί στη σκηνή. Δεν είναι όμως αυτός ο στόχος του παρόντος κειμένου. Επιστρατεύω τον Φαέθωντα, μέσω του Ευρυπίδη φυσικά να θυμίσω πως από την αυγή του χρόνου (γι’ αυτό και μύθος) οι διαταραχές της κανονικότητας της φύσης ήταν αρκετά συχνές και επηρέαζαν δραματικά την ζωή των ανθρώπων και για την αποκατάσταση των πραγμάτων παρέμβαιναν με τον τρόπο τους οι Θεοί και επανέρχονταν η τάξη. Ποιος άλλος εκτός από τον Δία θα μπορούσε να σταματήσει τον γιο του Ήλιου να καίει τη γη επειδή ήθελε να δοκιμάσει τις ικανότητές του με το φλεγόμενο άρμα του πατέρα του; Μια άλλη παραλλαγή του μύθου που αναφέρετε στον Ησίοδο θέλει τον Δία μετά το κεραυνοβόλημα του Φαέθωντα να δημιουργεί ένα τεράστιο κύμα από τη θάλασσα να σβήσουν οι φωτιές στη γη και από αυτόν τον κατακλυσμό να σώζονται μόνο ο Δευκαλίων και η Πύρρα, οι γενάρχες των Ελλήνων. Πέρα όμως από τον μύθο και τα γραμματολογικά στοιχεία που αφορούν τους φιλολόγους και φυσικά διαβάζονται και απ’ όποιον άλλον έχει μια σχετική παιδεία πάνω στην αρχαία ελληνική φιλολογία, για τον πολύ κόσμο που τρομάζει όχι τόσο με τις ανακοινώσεις των επιστημόνων αλλά με τον τρόπο που τις προβάλλουν τα ΜΜΕ, ο «Φαέθων» έχει ένα μήνυμα. Ότι όσες καταστροφές υποστεί το ανθρώπινο γένος, κάτι θα συμβεί και κάποιοι θα μείνουν για να ξαναφτιάξουν τον κόσμο αλλά επειδή ο άνθρωπος δεν βάζει μυαλό, τούτο θα γίνεται στο διηνεκές αφού κανένας Θεός δεν θα μας δίνει πια σημασία… ΥΓ. Περισσότερα για τον Φαέθωντα στο βιβλίο «Ευρυπίδη Φαέθων - Όλα τα σωζόμενα αποσπάσμα» με εισαγωγή, μετάφραση, ερμηνευτικές σημειώσεις του Γιώργου Σαμπατακάκη που κυκλοφορεί από τις «Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου» και είναι και ελεύθερο στο διαδίκτυο. Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .
Ηλίας Προβόπουλος, 11/07/2025 - 09:34 Εγκαίνια του βιβλιοπωλείου της Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας στο Αγρίνιο
Γιορτή του Αγίου Παϊσίου στον Άγιο Νικόλαο Ραγκαβά Εδώ και χρόνια η Ενορία του Αγίου Νικολάου Ραγκαβά γιοτάζει πανηγυρικά τη μνήμη του Αγίου Παϊσίου του Αγιορίτη, καθώς η... Ηλίας Προβόπουλος, 11/07/2025 - 09:14
Αγία Όλγα, η πρώτη χριστιανή Ρωσίδα Η πρώτη σημαίνουσα προσωπικότητα των Ρως, που πίστεψε στο Χριστό και άνοιξε το δρόμο για τον εκχριστιανισμό των Ρώσων. Ανακηρύχθηκε... Ηλίας Προβόπουλος, 11/07/2025 - 09:00
Ο Μπλάκυ δροσίζεται στο Μετρό των Σεπολίων Δεν είναι είδηση ότι στα Σεπόλια έχουμε πολλές αδέσποτες γάτες και οι οποίες μάλιστα είναι καλοζωισμένες, αφού πολλοί είναι οι... Ηλίας Προβόπουλος, 10/07/2025 - 09:20
Μια γνωριμία με τα αρχεία του Δήμου Αθηναίων Μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση για την Ιστορία του Δήμου Αθηναίων λειτουργεί στο νέο κτίριο του Δήμου Αθηναίων (Πατησίων 159 και... Ηλίας Προβόπουλος, 10/07/2025 - 09:11
Απόψε βλέπουμε το φεγγάρι του ελαφιού! Η Πανσέληνος του «Κόκκινου Ελαφιού» ή αλλιώς «Buck Moon» είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά αστρονομικά φαινόμενα της χρονιάς που... Ηλίας Προβόπουλος, 10/07/2025 - 09:00
Ο Άγιος Μιχαήλ Μπακνανάς ο Κηπουρός Σήμερα τιμάται ο Άγιος Μιχαήλ Μπακνανάς, ο ταπεινός κηπουρός της Αθήνας που έμελλε να γίνει νεομάρτυρας της Ορθοδοξίας και σύμβολο... Ηλίας Προβόπουλος, 09/07/2025 - 09:00