Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε προϊδεάσει τους πάντες πως η «ημέρα απελευθέρωσης των ΗΠΑ» θα άλλαζε την εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας. Το πε και το έκανε.
Από σήμερα τα πάντα δείχνουν διαφορετικά στον χάρτη των διεθνών συναλλαγών. Η επιβολή των ανταποδοτικών-αμοιβαίων δασμών (reciprocal tariffs) στους εταίρους και ανταγωνιστές της αμερικανικής οικονομίας αλλάζει άρδην τα δεδομένα και βάζει το εμπόριο σε μία νέα εποχή, οπότε και πολλές χώρες που βασίζονται στις εξαγωγές θα δοκιμάσουν τις αντοχές τους. Αν θα τα καταφέρουν, θα το δείξει η δύσκολη επόμενη μέρα, αλλά σε κάθε περίπτωση ο πλανητάρχης άνοιξε τον ασκό του Αιόλου.
Ήταν μία κίνηση που είχε ως κύριο αποδέκτη την αμερικανική κοινή γνώμη και κυρίως την παραγωγική της τάξη, την οποία "περισσότερο οι φίλοι παρά οι εχθροί της συμπεριφέρονταν άδικα και την υποχρέωναν να πληρώνει μεγαλύτερο κόστος από αυτό της αναλογούσε εξαιτίας των δασμών που είχαν ήδη επιβληθεί".
Στο δικό του αφήγημα, ο Αμερικανός Πρόεδρος και οι συνεργάτες του προέβαλαν το θέμα της απόδοσης δικαιοσύνης, τονίζοντας ότι παρά την αδικία οι δικοί τους δασμοί θα κυμαίνονται σε σύγκριση με τους υπόλοιπους κατά μέσο όρο στο 50%.
Η δικαιολογία αυτή δεν αρκεί για να αποτρέψει τις τεράστιες συνέπειες που θα έχει η χθεσινή εξαγγελία στην παγκόσμια οικονομία. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες λ.χ στην Ευρώπη θα κληθούν να πληρώσουν κάθετα ένα 25%, ποσοστό που θα προκαλέσει ισχυρές αναταράξεις στην εξαγωγική τους ικανότητα και στο τέλος του δρόμου στη βιωσιμότητα τους.
Πρόκειται για έναν οικονομικό πόλεμο που κήρυξε η νέα αμερικανική ηγεσία σε ολόκληρο τον κόσμο και τις χώρες που κερδίζουν πολλά και έχουν πλέον να χάσουν περισσότερα.
Αυτό ισχύει για την Ε.Ε και την Ελλάδα, στις οποίες επιβλήθηκαν δασμοί της τάξεως του 20%. Οι νέες συνθήκες που διαμορφώνονται μετά την 2α Απριλίου του 2025 δεν πλήττουν μόνο τις αυτοκινητοβιομηχανίες στην Ιταλία, στη Γερμανία ή τη Γαλλία, αλλά και τις ελληνικές εξαγωγές σε αλουμίνιο, τσιμέντο, φέτα, ελαιόλαδο, ελληνικό κρασί κλπ.
Μέχρι να εξειδικευτούν ίσως κάποια από τα προϊόντα οι Έλληνες παραγωγοί ευελπιστούν σε μια παράλληλη πολιτική εξαιρέσεων σε είδη, χωρίς, ωστόσο, να υπάρχει ένα εμφανές θετικό σημάδι μέχρι στιγμής.
Στην αντίπερα όχθη, οι Βρυξέλλες προετοιμάζουν τη δική τους απάντηση με ότι αυτό συνεπάγεται για τα προϊόντα από την απέναντι όχθη του Ατλαντικού.
Το κύριο ερώτημα που τίθεται πλέον αφορά τις οδυνηρές συνέπειες όχι μόνο για τους κολοσσούς, αλλά και την μικρομεσαία επιχείρηση. Η εξωστρέφεια πλήττεται, τα κέρδη θα συρρικνωθούν, οι απώλειες οδηγούν τις περισσότερες φορές σε συρρίκνωση και σε παύση της παραγωγής.
Η εξέλιξη αυτή θα σήμαινε λιγότερο εισόδημα και κατ’ επέκταση λιγότερες θέσεις εργασίας, παράλληλα με τις αντίστοιχες συνέπειες στους βασικούς δείκτες. Μέσα σε αυτό το γενικευμένο κλίμα οικονομικής σύγκρουσης οι πόρτες του διαλόγου πρέπει να παραμείνουν ανοιχτές.
Δεν γνωρίζουμε αν ο κ. Τραμπ ανέβασε ψηλά τον πήχη για να σύρει τους ανταγωνιστές (Ε.Ε, Κίνα Ιαπωνία) σε μία σκληρή διαπραγμάτευση, κερδίζοντας όσο το δυνατόν περισσότερα για τους Αμερικανούς και τον ίδιο σε πολιτικό επίπεδο.
Οι χθεσινές εξαγγελίες είναι αδιαμφισβήτητα υψηλού ρίσκου, καθώς αναμένεται να οδηγήσουν σε ένα σπιράλ αντιδράσεων που θα πλήξουν και την αμερικανική οικονομία.
Ήδη, η διεθνής κοινότητα και οι τοπικές κοινωνίες πληρώνουν ένα βαρύ τίμημα από τις γεωπολιτικές αναταράξεις κατά κύριο λόγο εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Η σύνεση, η μετριοπάθεια και η συνεργασία αποτελούν επιβεβλημένα στοιχεία για τη σωστή διαχείριση μιας νέας κρίσης με παγκόσμια ακτινοβολία. Διότι, είναι θεμιτές οι κινήσεις εντυπωσιασμού, αλλά στο τέλος του δρόμου «το μάρμαρο θα το πληρώσουμε» όλοι μαζί.
