Νέα μελέτη που αποσκοπεί στο να συμβάλει στον δημόσιο διάλογο, προτείνοντας παρεμβάσεις για την έγκαιρη και αποτελεσματική διαχείριση της χρόνιας νοσηρότητας ξεκίνησε στο πλαίσιο της συνεργασίας Partnership for Health System Sustainability and Resilience (PHSSR).

Η πρώτη συνάντηση της Επιτροπής Ειδικών Εμπειρογνωμόνων της μελέτης, η οποία διενεργείται με την υποστήριξη της εταιρείας Astra Zeneca, πραγματοποιήθηκε στις 18 Μαρτίου στο Ξενοδοχείο Royal Olympic, στην Αθήνα, ενώ τα τελικά αποτελέσματα της μελέτης αναμένονται στις αρχές Ιουνίου. Η μελέτη φιλοδοξεί να εισαγάγει μια σειρά δεικτών που αξιολογούν την επίδοση της Ελλάδας και του συστήματος υγείας αναφορικά με τη διαχείριση της χρόνιας νοσηρότητας, αναδεικνύοντας πιθανές ανάγκες για προσαρμογή των πολιτικών δράσεων και προτείνοντας εφαρμόσιμες πολιτικές για να ανταποκριθεί το σύστημα υγείας σε αυτές. Η Ελλάδα αποτελεί μία από τις οκτώ χώρες παγκοσμίως που συμμετέχει σε αυτό το δεύτερο κύμα μελετών της συνεργασίας PHSSR μεταξύ Ιταλίας, Καναδά, Ιαπωνίας, Γαλλίας, Πολωνίας, Γερμανίας και Ισπανίας.

H γήρανση του πληθυσμού και η αύξηση του φορτίου των μη μεταδοτικών νοσημάτων, σε συνδυασμό με τις κοινωνικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές εξελίξεις σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, δημιουργούν μείζονες προκλήσεις για τα συστήματα υγείας διεθνώς.

Η διατήρηση της βιωσιμότητας και η βελτίωση της ανθεκτικότητας του συστήματος υγείας αποτελούν τους δύο βασικούς στόχους της συνεργασίας Partnership for Health System Sustainability and Resilience (PHSSR), η οποία ξεκίνησε το 2019 από το London School of Economics and Political Science (LSE) σε συνεργασία με το World Economic Forum (WEF). Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, ερευνητικές ομάδες από 30 χώρες ανέλαβαν να αναλύσουν την τρέχουσα κατάσταση των συστημάτων υγείας τους, με έμφαση στις διαστάσεις της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας, και να προτείνουν μέτρα και πολιτικές που θα θωρακίσουν το μέλλον του συστήματος υγείας.

Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που συμμετέχουν με ενεργό ρόλο στη συνεργασία PHSSR, ήδη από το 2022, οπότε και η πρώτη μελέτη για τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα του συστήματος υγείας παρουσιάστηκε και έτυχε θερμής υποδοχής. Η συγκεκριμένη μελέτη υπό τον συντονισμό και καθοδήγηση του κ. Κώστα Αθανασάκη, Επίκουρου Καθηγητή Οικονομικών της Υγείας, Εργαστήριο Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας (LabHTA), Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και Visiting Fellow, LSE Health (διαθέσιμη εδώ) περιέγραψε τις μελλοντικές προκλήσεις για το σύστημα υγείας και κατέληξε σε 23 προτάσεις για τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς του. Τρία χρόνια μετά, αρκετές από αυτές τις προτάσεις έχουν εφαρμοστεί, ενώ άλλες αποτελούν μείζονα θέματα στον δημόσιο διάλογο για την υγεία στη χώρα.

Σήμερα, η συνεργασία PHSSR προχωρά σε ένα νέο και πιο επιδραστικό κεφάλαιο της ερευνητικής της δραστηριότητας, εισάγοντας την πρακτική του «οδικού χάρτη» πολιτικής για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση μιας σειράς μεγάλων ζητημάτων για τη δημόσια υγεία και τα συστήματα υγείας διεθνώς.

Το πρώτο από αυτά τα ζητήματα αφορά στη διατύπωση ενός πλέγματος προτάσεων ανά χώρα για την αποτελεσματική και αποδοτική διαχείριση της χρόνιας νοσηρότητας, ενός από τους κυριότερους προσδιοριστές της βιωσιμότητας των συστημάτων υγείας. Η χρόνια νοσηρότητα αποτελεί καθοριστικό ζήτημα για τα ώριμα συστήματα υγείας, καθώς αποτελεί το 85%, περίπου, του συνολικού φορτίου νοσηρότητας και, αντίστοιχα, της συνολικής δαπάνης για την υγεία.

Στην Ελλάδα, το φορτίο της χρόνιας νοσηρότητας είναι ιδιαίτερα βαρύ: 41% των ενηλίκων στη χώρα έχουν κάποιο χρόνιο πρόβλημα υγείας, ποσοστό που ανεβαίνει έντονα στις μεγαλύτερες ηλικίες. Τα καρδιαγγειακά, νεφρολογικά, μεταβολικά και αναπνευστικά νοσήματα, σε συνδυασμό με τα νεοπλάσματα, αποτελούν το 80% περίπου του συνόλου της χρόνιας νοσηρότητας. Το πλέον ανησυχητικό εύρημα, όμως, για την Ελλάδα προκύπτει από το ζήτημα της πολυνοσηρότητας: με βάση ερευνητικά δεδομένα, το 52% του πληθυσμού άνω των 65 ετών πάσχει από δύο ή περισσότερα χρόνια νοσήματα, σημειώνοντας το τρίτο υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ και το υψηλότερο στις γυναίκες (56%). Σε συνδυασμό με τη διαχρονικά υψηλή έκθεση του πληθυσμού σε παράγοντες κινδύνου για την υγεία (κάπνισμα, σωματικό βάρος), τη γήρανση του πληθυσμού και την ανάδυση των περιβαλλοντικών απειλών για την υγεία, η χρόνια νοσηρότητα εξελίσσεται σε μια σημαντική απειλή για τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα του συστήματος υγείας, αλλά και μία από τις βασικότερες παραμέτρους αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας και της προσαρμοστικότητάς του.

Στο δεύτερο κύμα των μελετών PHSSR, η Ελλάδα αποτελεί μία από τις 8 χώρες της PHSSR οι οποίες θα διερευνήσουν δράσεις και πολιτικές με στόχο τη δημιουργία ενός οδικού χάρτη για την έγκαιρη ανίχνευση και την έγκαιρη παρέμβαση στη χρόνια νοσηρότητα.