close
Αρχική
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
    • Ιδιωτική Ασφάλιση
    • Κοινωνική Ασφάλιση
    • Επαγγελματικά Ταμεία
  • ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
    • Υγεία
    • Αυτοκίνητο
    • Οικονομία
    • Τράπεζες
    • Πολιτική
    • Κοινωνία
    • Bancassurance
    • Διεθνή
    • Πολιτισμός
    • Τεχνολογία
    • Καταναλωτικά Νέα
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΗΣ
    • Διαμεσολάβηση
    • Ασφαλιστικά Γραφεία
    • Πωλήσεις
    • Εκπαίδευση
    • Γυναίκα και Ασφάλιση
    • Αγγελίες
    • Λεξικό
  • ΠΡΟΪΟΝΤΑ
    • Σύνταξη
    • Υγεία
    • Περιουσία
    • Αυτοκίνητο
    • Bancassurance
    • Τραπεζικά
    • Λοιποί Κλάδοι
  • ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡA
    • Ασφαλιστικές Εταιρείες
    • Θεσμικοί Φορείς
      • Ενώσεις - Σύλλογοι - Οργανισμοί - Διεύθυνση Εποπτείας
      • Διεθνείς Οργανισμοί
    • Φορείς Υγείας
    • Νομοθεσία
    • Μελέτες / Στατιστικά
    • Οικονομικά Αποτελέσματα
    • Άλλοι φορείς
      • Επιμελητήρια
      • ΕΦΚΑ - Ασφαλιστικά Ταμεία
      • Εφορίες
      • ΟΤΑ
      • Υπουργεία
  • ΑΠΟΨΕΙΣ
    • Άρθρα
    • Αρθρογράφοι
    • Βήμα Αναγνωστών
    • Ψηφοφορίες
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
  • Πολιτισμός

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η Μελαγχολία των Παλαιολόγων, του Φώτη Κόντογλου
Ηλίας Προβόπουλος
Ηλίας Προβόπουλος,
29/5/2023 - 09:02
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Η Μελαγχολία των Παλαιολόγων, του Φώτη Κόντογλου

Ηλίας Προβόπουλος, 29/5/2023
  • facebook
  • twitter
  • linkedin

Για την επέτειο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης

Τον καιρό που δούλευα στον Μυστρά, τύχαινε πολλές φορές να βρεθώ μοναχός μέσα στην Περίβλεπτο. Τ’ απόγεμα η εκκλησία σκοτείνιαζε κι αγρίευε. Από πάνου από την σκαλωσιά άκουγα πατήματα. «Κανένα φάντασμα θα περπατά», συλλογιζόμουνα, και γύριζα το κεφάλι μου πάντα κατά το μέρος που στεκόντανε ζωγραφισμένοι οι στρατιώτες και οι πολεμάρχοι. Στεκόντανε στη σειρά ένα γύρο, λίγο ψηλότερα από το χώμα, οι περισσότεροι με βγαλμένα μάτια, τρυπημένοι στο στήθος, πολλοί απ αὐτοὺς κομματιασμένοι από τις σπαθιές. Σε πολλά κεφάλια είχε απομείνει γερό ένα μάτι μοναχά, μα κείνο το μάτι έβλεπε σαν δέκα ζωντανά.

Μνήσθητί μου, Κύριε! Χρόνια πέρασα μέσα σε κείνη την εκκλησιά, και μ όλα τούτα ανατρίχιαζα, σύγκρυο με διαπερνούσε. Κείνοι οι χορταριασμένοι τοίχοι ήτανε ζωντανοί, καρδιές χτυπούσανε, νεύρα τανυζόντανε, σπαθιά, σαργίτες, ταρκάσια, σκουτάρια τρίζανε απάνω στα κορμιά. «Και ιδού, σεισμός και προσήγαγε τα οστά, εκάτερον προς την αρμονίαν αυτού. Και είδον· και ιδού επ αὐτὰ νεύρα και σάρκες εφύοντο, και ανέβαινεν επ αὐτὰ δέρμα επάνω. Και εισήλθεν εις αυτά το πνεύμα και έζησαν και έστησαν επί των ποδών αυτών, συναγωγή πολλή σφόδρα».

Ετούτοι είναι οι τελευταίοι στρατιώτες του Παλαιολόγου, τότε που ήρτανε και πιάσανε για μετερίζι της απελπισίας το φημισμένο βουνό του Ταϋγέτου, σιμά στην αρχαία Σπάρτη. Ανεμοδαρμένο απάνου στον βράχο, μαραζωμένο, τα μάτια τους μελανιασμένα και λαμπερά από την θέρμη, από την αγρύπνια και την αγωνία. Ανατολίτες, στρατολογημένοι από τα μέρη της Σηλύβριας, της Μαύρης Θάλασσας, την Αγχίαλο, την Καβάρνα, κι άλλοι ντόπιοι απ τὸν Δρόγγο των Σκορτών, το Σάλαβρο, το Βοίτουλο, τη Μάνη, τη Γρεμπενή, τον Αϊτό κ.α., αίματα παλιά. Δεν είναι στρατιώτες βαριοί, με κορμιά δυνατά. Τα χέρια τους και τα ποδάρια τους είναι κοκκαλιασμένα, τα κορμιά λιγνά, περπατάνε ελαφρά σαν φαντάσματα, πολεμιστές ενός βασιλείου που δεν είναι τούτου του κόσμου. «Θεία παρεμβολή, θεηγόροι οπλίται παρατάξεως Κυρίου». Σαν τον αφέντη τους τον Κωνσταντίνο, ξέρουνε το κακό το ριζικό τους.

Κι οι άλλοι οι σύντροφοί τους είναι παραπονεμένοι, μα τούτος είναι πολύ θλιμμένος, φαρμάκι στάζει από το στόμα του. Στέκεται σαν πουλί αναφτερουγιασμένο. Στο να χέρι του βαστά αλαφρά το δοξάρι και τ άλλο τ ακουμπά απάνω στο σπαθί. Από το λαιμό του είναι κρεμασμένη η περικεφαλαία πισ απὸ την ωραία κεφαλή του, στον έναν ώμο του έχει ριγμένο το ταρκάσι με τις σαγίτες και στον άλλον ώμο το σκουτάρι του.

Ώρες καθόμουνα και κουβέντιαζα μαζί του σε μια γλώσσα που δε χρειάζεται μηδέ στόμα για να τη πει, μηδέ αφτί, για να την ακούσει. Τον άκουγα που μου μιλούσε από τον άλλο κόσμο, σαν τ αγέρι που φυσά απάνου στ ἄγρια χορτάρια που ναι φυτρωμένα σε κάστρο ρημαγμένο, μα καταλάβαινα καθαρά τι μου λεγε.

Τούτος ο στρατιώτης δεν είναι κανένας άντρας δυνατός, με κορμί αντρειωμένο, χεροδύναμος και φοβερός. Το κορμί του είναι αλαφρό και λυγερό, τα ποδάρια του ψιλά και μακριά σαν του ζαρκαδιού. Κείνα τα δάχτυλα των χεριών του είναι ίδια κοντύλια ψιλοπελεκημένα, ίδια αγιοκέρια, κι απορείς πως κρατάνε άρματα. Το κεφάλι του γέρνει στον ώμο του σαν του Χριστού. Τέτοιο κεφάλι ποιό πινέλο να το ζωγράφισε! Ζωγράφος είμαι κι εγώ, κι όμως απορώ για την τόση τέχνη. Από ποιό μέρος ήρθε τούτο το χέρι, που κράτησε το πινέλο, για να τυπώσει αυτά τα πικραμένα μάτια, αυτό το πηγούνι, αυτό το στόμα, αυτά τα μαλλιά! Τι μυστήριο κρύβεται μέσα σ αὐτὸν τον καθρέφτη π ἀντιφεγγίζει τις χαρές ενός άλλου κόσμου! Και τι ευτυχία για μας, να φτάξει ίσαμε τα χρόνια μας ένα τέτοιο δώρο εξαίσιο! Πρόσωπο γλυκομελάχρινο, ψημένο από τον ήλιο της Ανατολής, στα μέρη που πολεμούσε για την πίστη του Χριστού. Από τα μισοσφαλισμένα μάτια του βγαίνει μία αντιφεγγιά γλυκιά, ήρεμη και θλιμμένη.

Σ όλο τον κόσμο δεν βρέθηκε, μηδέ θα βρεθεί τέχνη όμοια με της Ανατολής, να δίνει τέτοιο πάθος και τέτοιο γλυκό παράπονο στα πλάσματά της. Όποιος έχει καρδιά θερμή, εκείνος θα με καταλάβει. Καμιά τέχνη δε μεταχειρίστηκε τόσο απλά μέσα και καμιά τέχνη δεν έπιασε τέτοια πράματα. Από κοντά, τα μάτια είναι δυό πινελιές, μια μαύρη και μίαν άσπρη, η μύτη είναι καμωμένη με δυό ελαφρές γραμμές! Δεν είναι λοιπόν μεγάλο μυστήριο; Τι θέλουνε να πούνε αυτοί που μιλάνε για φυσικά και για ανατομίες και για επιστήμες και για οφθαλμολογίες και τέτοια; Εδώ δεν υπάρχει μηδέ φυσικό, μηδέ αφύσικο, μηδέ τίποτα. Εδώ υπάρχει αυτό το ανεξερεύνητο μυστήριο, που δεν μπορεί να το πιάσει μηδέ ο σοφός Σολομώντας, με λόγια, με σκολειά και με φιλοσοφίες. «Δώρημα τέλειον άνωθεν καταβαίνον εκ του πατρός των φώτων». Φλόγα άπιαστη, ακατανόητη πνοή!

Η τέχνη της ανατολικής χριστιανοσύνης είναι καθαρή θροφή για το πνεύμα και χαρά για τα μάτια. Το ιδεώδες της Ανατολής απέχει από το ιδεώδες της Δύσης όσο κι ο ουρανός από τη γη. Με το πάθος η Ανατολή πέτυχε το εξωτικό αποτέλεσμα που ζητά το πνεύμα σαν ελάφι διψασμένο. Η Δύση έκανε ανάμεσα στα έθνη εκείνα όπως ο Προμηθέας, και πήγε το φως σ εκείνους που ζούσανε στο σκοτάδι. Πήγε και κούρνιασε στην αϊτοφωλιά, στο Τολέδο, Ανατολίτης ντερβίσης, κήρυκας της εγκράτειας στην τέχνη της ζωγραφικής, βαριεστισμένος από τα πανηγύρια της Βενετιάς. Όπως ήτανε κατατρεγμένοι οι Βυζαντινοί που σκαλώνανε στα βράχια του Μυστρά, έτσι κι ο Θεοτοκόπουλος πήγε και φώλιασε στο Τολέδο.

Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .

ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ...

  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Οι ευχές φέτος έχουν... αέρα από τ' Άγραφα!
    Ηλίας Προβόπουλος, 21/12/2020 - 16:22

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Οι ευχές φέτος έχουν... αέρα από τ' Άγραφα!

  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Περιμένοντας τα Χριστούγεννα!
    Ηλίας Προβόπουλος, 21/12/2020 - 08:22

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Περιμένοντας τα Χριστούγεννα!

  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Ο «ειδικός» των γουρουνιών
    Ηλίας Προβόπουλος, 19/12/2020 - 14:19

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Ο «ειδικός» των γουρουνιών

  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Το γουρούνι των Χριστουγέννων
    Ηλίας Προβόπουλος, 18/12/2020 - 11:53

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Το γουρούνι των Χριστουγέννων

  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Ένα προσκύνημα στα ερημοκλήσια

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Ένα προσκύνημα στα ερημοκλήσια

    Ο εκκλησιασμός και οι εν γένει εκδηλώσεις της λατρείας και της πίστης στον καιρό της πανδημίας και  εν όψει μάλιστα...
    Ηλίας Προβόπουλος, 17/12/2020 - 11:52
  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Η αλεπού στο καφενείο

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Η αλεπού στο καφενείο

    Τώρα που ο καιρός δεν μου επιτρέπει να ασχολούμαι με τα χωράφια και καθώς στην ορεινή καραντίνα δεν φθάνουν εφημερίδες...
    Ηλίας Προβόπουλος, 16/12/2020 - 17:20
  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Περιμένοντας την επόμενη μέρα...

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Περιμένοντας την επόμενη μέρα...

    Πέρα από το καθαρά υγειονομικό ζήτημα που  προβάλλει η πανδημία, το πρωτόγνωρο και παγκόσμιο αυτό φαινόμενο δημιουργεί ένα σωρό άλλα...
    Ηλίας Προβόπουλος, 16/12/2020 - 08:23
  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Ρημάξανε τα διάσελα...

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Ρημάξανε τα διάσελα...

    Διάσελο λέμε στα κοινά Ελληνικά τον αυχένα (σβέρκο) μιας κορυφογραμμής αλλά συνήθως εννοούμε το σημείο εκείνο που σμίγουν τα μονοπάτια...
    Ηλίας Προβόπουλος, 11/12/2020 - 11:22
  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Η χειμωνιάτικη καραντίνα της Αργιθέας

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Η χειμωνιάτικη καραντίνα της Αργιθέας

    Η καραντίνα που ζούμε στις ημέρες μας και η οποία όταν ξεκίνησε την υπολόγιζαν ότι θα διαρκέσει τέσσερις εβδομάδες θα...
    Ηλίας Προβόπουλος, 10/12/2020 - 10:19
  • Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Η κυρία Έλλη πέρασε στα εκατό!

    Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Η κυρία Έλλη πέρασε στα εκατό!

    Τα γενέθλια δεν τα ξεχνάμε ποτέ, ιδίως όταν πάνε καλά τα πράγματα στη ζωή μας γιορτάζονται με ωραίο τρόπο και...
    Ηλίας Προβόπουλος, 09/12/2020 - 12:17

Σελίδες

  • « πρώτη
  • ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ
  • …
  • 97
  • 98
  • 99
  • 100
  • 101
  • 102
  • 103
  • 104
  • 105
  • ΕΠΟΜΕΝΗ
  • τελευταία »

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Υπασφαλισμένος: Ποιά τράπεζα εξαγοράζει ποιά ασφαλιστική - Μύθοι και πραγματικότητα
16:18 Υπασφαλισμένος: Ποιά τράπεζα εξαγοράζει ποιά ασφαλιστική - Μύθοι και πραγματικότητα
  • 16:05 Κυρ. Πιερρακάκης: Ο Προσωπικός Αριθμός «κάνει πράξη την αρχή ότι το κράτος είναι ένα και ως ένα πρέπει να λειτουργεί»
  • 15:49 Ιουλία Τσέτη: Καθοριστική η συμβολή της ΑΙ στις βιοεπιστήμες, υπό την καθοδήγηση του ανθρώπου!
  • 15:40 Howden Re: Αντασφάλιση και ακίνητη περιουσία παραμένουν βασικοί μοχλοί κερδοφορίας για τα συνδικάτα των Lloyd’s
  • 15:23 O Δημήτρης Παπαγεωργίου νέος Γενικός Διευθυντής της Takeda για την Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα
  • 15:14 Αδ.Γεωργιάδης: Η Ελλάδα θα είναι πρωταγωνίστρια στην τεχνητή νοημοσύνη και στον τομέα της υγείας
  • 15:06 Δωρεάν διαδικτυακά ψυχο-εκπαιδευτικά σεμινάρια για γονείς από το Μαζί για το Παιδί
  • 14:33 Αυξήθηκαν κατά 6,8% οι τιμές των διαμερισμάτων το α' τριμηνο του 2025
  • 14:20 Fitch: Αντ/ασφαλιστές καλύτερα προετοιμασμένοι για την έντονη σεζόν τυφώνων του 2025
  • 14:05 Η καινοτομία στην υγεία και τα Κέντρα Αντιμετώπισης Εγκεφαλικών στο νέο Health Next Generation που κυκλοφορεί!
  • 14:00 Στη φυλακή μετά την απολογία της για διακίνηση ναρκωτικών η ψυχίατρος δημόσιας κλινικής
  • 13:55 Ο ΘΗΣΕΑΣ συνεργάζεται με το MDA Ελλάς
  • 13:45 ΙΑΣΩ Παίδων: Check Up ΠΑΝΤΑ, για τους μικρούς μας πρωταγωνιστές!
  • 13:35 Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος: Εξευτελιστικές οι συντάξεις, πολλά τα προβλήματα του κλάδου
  • 13:29 Σπύρος Καπράλος: H ρωσο-ουκρανική σύγκρουση κρύβει εκπλήξεις - Μακρύς ο δρόμος για την ειρήνη
  • 13:00 Την μελωδία της επιτυχίας «παίζει» αυτη την ώρα η «ορχήστρα» της ΝΝ Hellas
  • 12:53 Κυβέρνηση: Αναβάλλεται ο τελικός ΠΑΟ-Ολυμπιακός της Τετάρτης - Ακόμα και οριστική διακοπή του πρωταθλήματος αν δεν βρεθεί λύση
  • 12:43 Forscope: Το τέλος υποστήριξης των Windows 10 αλλάζει τα δεδομένα στην ασφάλεια - Η εναλλακτική λύση
  • 11:55 Elina Papaspyropoulou: Bringing Insurance Closer to Everyone
  • 11:50 Ελίνα Παπασπυροπούλου (ΕΑΕΕ): Φέρνοντας την ασφάλιση πιο κοντά σε όλους
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

  1. 30/5 Το πάρτι των αλλαγών ξεκίνησε με την Generali πρωταγωνίστρια!
  2. 28/5 Ασφαλιστικό Συνέδριο Ύδρας: Τρεις CEO της ασφαλιστικής αγοράς αποκαλύπτουν τις θέσεις τους για την ασφάλιση υγείας, αυτοκινήτων και περιουσίας (video)
  3. 29/5 Υποχρεωτική ασφάλιση για φυσικές καταστροφές από 1η Ιουνίου σε επιχειρήσεις - αυτοκίνητα: Τι ισχύει, πού προβλέπονται πρόστιμα
  4. 2/6 Υπασφαλισμένος: Ποιά τράπεζα εξαγοράζει ποιά ασφαλιστική - Μύθοι και πραγματικότητα
  5. 30/5 Ιδιωτική ασφάλιση υγείας: Τελικά, αξίζει ή όχι;
  6. 29/5 ΕΑΕΕ: Στο -11,3% η παραγωγή ασφαλίστρων ζωής στο α' τρίμηνο
  7. 2/6 «Ψήνεται» deal Εθνικής με ασφαλιστική, η πτώση ρεκόρ της ανεργίας και το «κενό» θέσεων εργασίας, το επτάμηνο ράλι στο Χ.Α και το πρόβλημα της ασφάλισης των επιχειρήσεων

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΣΧΟΛΙΑ

Config Page Gr

Διεύθυνση: Φιλελλήνων 3, 10557
Σύνταγμα, Αθήνα
Τηλέφωνο: 210 3229394 Fax: 210 3257074 Email: [email protected]

NEWSLETTER

Λάβετε τα καλύτερα του Nextdeal στα εισερχόμενά σας, κάθε μέρα.

FOLLOW US

  • Facebook
  • Instagram
  • Linkedin
  • YouTube

QUICK LINKS

  • ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΜΑΣ
  • ΕΚΔΟΣΕΙΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

© 2018 Nextdeal.gr

  • Όροι Χρήσης
  • Πολιτική Απορρήτου
  • Newsletter
  • Like Us on
    Facebook

  • Follow Us on
    Twitter

  • Follow Us on
    Instagram

  • Follow Us on
    LinkedIn

  • Subscribe on
    YouYube