Η πρώτη ημέρα της άνοιξης, όπως η χθεσινή υπήρξε ένα από τα πιο αγαπημένα θέματα των καλλιτεχνών, ιδιαίτερα ζωγράφων και μουσικών και έχουμε χαρεί πλείστα όσα έργα που την παρουσιάζουν να έρχεται μέσα στο φως, σε κήπους, χωράφια, θάλασσες και όρη με τους ανθρώπους να πλημμυρίζουν από καλοσύνη, χαρά, έρωτα, δημιουργία...

Από την άλλη μεριά, ο απλός κόσμος, ο πολύς κόσμος και ιδιαίτερα αυτός της υπαίθρου έβλεπαν με κάποια συγκράτηση αυτή την ημέρα καθώς η πείρα τους δεν τους διαβεβαίωνε πως ο διπρόσωπος Μάρτης θα είχε τις καλές του και δεν θα τους έχωνε στα χιόνια και θα τους να βγάλουν από τους φράχτες παλούκια να βάλουν στο τζάκι για να μην ξεπαγιάσουν. Απ’ αυτή την εμπειρία προήλθαν και η παροιμιακή έκφραση «Μάρτης - γδάρτης και παλουκοκάφτης» που συμπύκνωνε την εντύπωση που είχαν για τον Μάρτιο και προειδοποιούσε τον κόσμο για τις συνέπειες από τις αλλαγές του καιρού αυτόν τον μήνα.

Το να μιλήσεις σήμερα στους νεώτερους με την έκφραση «Μάρτης - γδάρτης» μπορεί να είναι και μια ματαιότητα γιατί τον καιρό πια ο κόσμος δεν τον νιώθει σαν φυσικό φαινόμενο αλλά σαν ανακοίνωση από την τηλεόραση ή το διαδίκτυο και κατά συνέπεια οργανώνεται. Φυσικά αυτό είναι πιο εύκολο γι’ αυτούς που ζουν στην πόλη ή οι ασχολίες τους δεν έχουν να κάνουν με το ύπαιθρο γενικώς και οι δραστηριότητές τους απέχουν πολύ από το χωράφι, το περιβόλι, το κοπάδι και την θάλασσα. Όσοι δε ασχολούνται με αυτά, τρέμει το φυλλοκάρδι τους για την περίπτωση που ο Μάρτιος σκυθρωπιάσει και αφήσει τον χειμώνα να κάνει ακόμη κουμάντο στο κύκλο που έχει αυτός μέσα στο χρόνο.

Διπρόσωπος πάντα ο Μάρτης αλλά από προχθες έδειξε ξεκάθαρα τις διαθέσεις του. Όλη την ημέρα έβρεχε στα πεδινά ενώ στα ορεινά έπεφτε χιόνι, στεγνό και παγωμένο. Λούφαξαν όλα τα ζωντανά, ήμερα και άγρια ενώ όσα δέντρα είχαν τολμήσει να ανθίσουν ή και να μπουμπουκιάσουν κλαίνε με μαύρο δάκρυ. Τα έκαψε η παγωνιά και είναι αμφίβολο αν μπορέσουν να φτάσουν κάποια στην καρποφορία και θα περάσουν το καλοκαίρι μόνο με φύλλα στα κλαδιά τους, φύλλα που θα βγάλουν από τα «κοιμισμένα», όπως λέγονται μάτια τους που τα έχει προικίσει η φύση για να ανταπεξέρχονται σε τέτοιες περιπτώσεις.

Δεν είναι όμως μόνο τα δέντρα που επηρεάζονται από την παγωνιά του Μάρτη, όλης της πλάσης οι χυμοί παγώνουν και η Άνοιξη αναστέλλεται για κάποιες μέρες, κατά συνέπεια και ότι συνδέεται με αυτή, δοκιμάζεται σκληρά. Οι άνθρωποι στην περίπτωση αυτή, κυριεύονται από την απελπισία γιατί δεν έχουν όλοι την ευκολία, σε παραγωγή και χώρους να αποθηκεύουν αγαθά για μεγαλύτερο διάστημα από τρεις μήνες και πάντα διακινδυνεύουν να πεινάσουν αυτοί και τα ζωντανά τους που δεν έχουν που να βοσκήσουν. Σε όλες αυτές τις δυσκολίες, προστίθεται και η έλλειψη ξύλων γιατί συνεχίζεται η ανάγκη της ικανοποιητικής θέρμανσης για περισσότερες ημέρες απ’ ότι συνήθως έχουν υπολογίσει και επειδή το δάσος πάντα έπεφτε λίγο μακριά, ξήλωναν τους φράχτες που ήταν κοντά στα σπίτια. Απ’ αυτή την πρακτική, έμεινε να λένε τον Μάρτη και... παλουκοκάφτη.

Έτσι οι εορτασμοί και το καλωσόρισμα της Άνοιξης αναβλήθηκαν. Για πόσο, θα δείξει ο Μάρτιος και φυσικά η εξέλιξη της επιδημίας που δεν αφήνει περιθώρια για τέτοια πράγματα. Το καλό στην περίπτωση είναι ότι ο συνδυασμός κακοκαιρίας και πανδημίας θα απαλύνουν κάπως τη διάθεση της εξόδου τόσο για τον ερχομό της Άνοιξης όσο και για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου και είναι μια ευκαιρία ακόμη, όπως θα βλέπουμε πίσω από το τζάμι την πόλη ή την εξοχή, να αναλογιστούμε ειλικρινά όλα αυτά που έχουμε χάσει μέσα σε ένα χρόνο και να ορίσουμε τη θέση μας απέναντι στον εαυτό μας και τους άλλους...

Η φωτογραφία, του Νίκου Μητσιόπουλου ο οποίος ζει στις όχθες της Λίμνης Πλαστήρα και δεν χάνει ευκαιρία να μας την παρουσιάσει σε όμορφα και μοναδικά στιγμιότυπα.

Ο Ηλίας Γ. Προβόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μεγάλη Κάψη της Δυτικής Φθιώτιδας. Έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε επί πολλά χρόνια και αποκλειστικά στις εφημερίδες, κυρίως στην «Ελευθεροτυπία» από τις στήλες της οποίας οργάνωσε και προέβαλλε μια ειδική αρθρογραφία με τον τίτλο «Μικρές Πατρίδες» για την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της καθώς και για την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει να γράφει και να δημοσιεύει φωτογραφίες με την ίδια θεματογραφία στο actimon.blogspot.com ενώ εκδίδει και βιβλία που έχουν σχέση με την τοπική ιστορία.

*Αραρίσκω = Συνάπτω, συνδέω, προσαρμόζω