Πότε αρχίζει την Καθαρά Δευτέρα ο κόσμος να σηκώνει χαρταετούς στον αέρα δεν μπορούμε να το πούμε με σιγουριά. Ούτε πάλι υπάρχουν στοιχεία που μας διαβεβαιώνουν πότε αυτό το πανάρχαιο παιχνίδι της Ασίας που αψηφά τους νόμους της βαρύτητας και εκμεταλλεύεται τα ανοδικά ρεύματα του αέρα εκτιμήθηκε από τους Ευρωπαίους. Λέγεται πως τον έφερε ο Μάρκο Πόλο από το ταξίδι αλλά σίγουρα διαδόθηκε μετά την ανακάλυψη και την διάδοση του χαρτιού στην Ευρώπη, κάτι που στην Κίνα ήταν ήδη γνωστό.

Στην Ελλάδα λέγεται πως έφτασε, όπως και ένα σωρό άλλα πράγματα πρώτα στα λιμάνια και μετά διαδόθηκε στις πόλεις. Σε αυτές πρέπει να άρχισε να ανεβαίνει στον ουρανό στα Κούλουμα που ο κόσμος πήγαινε να τα γιορτάσει στης κοντινές εξοχές ή στα υψώματα. Ασφαλώς και έχει να κάνει και με την παράδοση της ημέρας, πρώτης της Μεγάλης Σαρακοστής και συνδέεται εν μέρει και με την διάθεση που έχει ο καθένας για να φθάσει στο Πάσχα καθαρός και απαλλαγμένος από τα βάρη των αμαρτιών. Όπως ο αετός ανεβαίνει ανάλαφρα στον ουρανό έτσι επιθυμεί και την ψυχή του να φτάσει στα ουράνια.

Αυτό βέβαια δεν ισχύει για όλους, αλλά έπρεπε να βρεθεί και μια γέφυρα με την πίστη και για εκείνους που δεν θέλουν να τα βλέπουν τόσο λαϊκά τα πράγματα. Γιατί ο χαρταετός αποτελεί ένα δυνατό στοιχείο της λαϊκής έκφρασης και δη του αντρικού φύλλου που ασχολείται με αυτόν περισσότερο από τις γυναίκες. Από την παιδική ηλικία ασχολούνταν τα παιδιά των πόλεων με αυτόν και ήταν σχεδόν απαραίτητο να ξέρουν να τους κατασκευάζουν και με αυτούς να διακριθούν στο πεδίο της Καθαράς Δευτέρας. Δίπλα τους, άλλοι με χαρά και άλλοι σαν αγγαρεία στέκονταν οι πατεράδες που εκόντες – άκοντες μοιράζονταν με τα παιδιά της την επιτυχία ή τη σκόνη της ουράς του αετού στο χώμα.

Μια από τις δοκιμασίες που υποχρεώνονταν να υποστούν όσοι ήθελαν να πετάξουν αετό, ήταν ο καιρός γιατί πότε έβρεχε, πότε είχε δυνατό αέρα – αλλού καμιά φορά και χιόνι αλλά για να φανεί ο χαρταετός, έπρεπε να τον αψηφήσουν. Ακόμη, η προσοχή στα σύρματα του ηλεκτρικού που γέμισε ο τόπος και ο κίνδυνος της ηλεκτροπληξίας απ’ αυτά.

Σημασία πάντως για όλους είχε η προσπάθεια και η μακρά αναμονή της επανάληψης για τον επόμενο χρόνο, απαλύνει την πίκρα της αποτυχίας. Το παράδοξο δε με τον χαρταετό είναι ότι αν και υπάρχουν πλέον στην αγορά ένα σωρό χαρταετοί, για κάθε προτίμηση και τσέπη, τα παιδιά επιμένουν να θέλουν να τους φτιάξουν μόνα τους και πάνω σε αυτούς να φορτώσουν τις αθλητικές τους πεποιθήσεις αλλά και μηνύματα στα κορίτσια που παραδόξως, ποτέ δεν έδιναν και ιδιαίτερη σημασία σε αυτά τα αγορίστικα παιχνίδια. Αυτή την προτίμηση των παιδιών στην κατασκευή των αετών, την γνωρίζει η αγορά και έτσι μπορεί όποιο παιδί επιθυμεί να έχει χαρταετό φτιαγμένο από τα χέρια του να βρει υλικά.

Φέτος είναι η πρώτη χρονιά που το πέταγμα του χαρταετού συζητήθηκε (μαζί βέβαια με τις εκδηλώσεις των Απόκρεω και τα καρναβάλια) εξαιτίας της επιδημίας και του κινδύνου μετάδοσης λόγω των συγκεντρώσεων και της εορταστικής διάθεσης που συνήθως επικρατεί. Τελικά βρέθηκε μια μεσοβέζικη λύση, χωρίς κωδικό μετακίνησης μέσα στους οικείους δήμους και με την λήψη των απαραίτητων μέτρων προφύλαξης. Το τι θα γίνει θα το δούμε στου Φιλοπάππου καθώς εκεί, από παράδοση πετάνε χαρταετό ο Αθηναίοι.

Στις φωτογραφίες: Πέταγμα χαρταετού με φρέσκο χιόνι στα υψώματα γύρω από το χωριό Νεράιδα (Σπινάσα) Καρδίτσς το 2015. Μια ωραία στιγμή αλλά σύντομη γιατί το κρύο που έρχονταν από τα Άγραφα ήταν πολύ τσουχτερό αλλά στην επιμονή των παιδιών να απολαύσουν το πέταγμα οι μεγάλοι δεν μπορούσαν παρά να τα συνοδεύσουν εκεί...

Ο Ηλίας Γ. Προβόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μεγάλη Κάψη της Δυτικής Φθιώτιδας. Έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε επί πολλά χρόνια και αποκλειστικά στις εφημερίδες, κυρίως στην «Ελευθεροτυπία» από τις στήλες της οποίας οργάνωσε και προέβαλλε μια ειδική αρθρογραφία με τον τίτλο «Μικρές Πατρίδες» για την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της καθώς και για την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει να γράφει και να δημοσιεύει φωτογραφίες με την ίδια θεματογραφία στο actimon.blogspot.com ενώ εκδίδει και βιβλία που έχουν σχέση με την τοπική ιστορία.

*Αραρίσκω = Συνάπτω, συνδέω, προσαρμόζω