Γράφει ο Αθανάσιος Θεοδωράκης, πολιτικός επιστήμονας, αρθρογράφος σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης

Οι εξελίξεις στον χώρο της εστίασης σε συνδυασμό με την συνεχή προβολή από την τηλεόραση εκπομπών και συνταγών μαγειρικής δημιουργεί ένα ενδιαφέρον κοινωνικό θέμα. Η αύξηση του τουρισμού, αλλά και το ενδιαφέρον των νεώτερων γενιών για την υγιεινή διατροφή δημιουργεί νέες αναζητήσεις: οικολογικά προϊόντα, τοπικά εδέσματα, παραδοσιακές συνταγές, ποτά, δημητριακά, γαλακτοκομικά προϊόντα και τρόποι μαγειρικής προβάλουν καθημερινά στις ποικίλες εκπομπές. Το θέαμα δεν είναι πάντοτε ευχάριστο, ειδικά όταν «πρωταγωνιστές» είναι ανήλικα άτομα, που λειτουργούν σε συνθήκες ακραίου ανταγωνισμού. Γονείς, τηλεόραση, θεατές και σέφ, ας αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Βεβαίως κυριαρχεί το εμπορικό ενδιαφέρον (προβολή προσώπων, διαφήμιση επιχειρήσεων, εθισμός του κοινού σε νέα προϊόντα) αλλά ας συγκρατήσουμε κι άλλα ουσιώδη. Κατ’ αρχήν το ενδιαφέρον και η ενασχόληση με την ποιοτική και υγιεινή διατροφή είναι μια θετική εξέλιξη. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει άκριτα να δεχόμαστε τα πάντα, ειδικά τα απίστευτα συμπληρώματα και τα πάσης φύσεως βοηθητικά σκευάσματα, χωρίς την γνώμη των ειδικών. Ο κίνδυνος ελλοχεύει παντού και δεν είναι μόνο οικονομικός.

Η τάση όμως διεθνώς και ειδικά στην Ευρώπη είναι αναμφισβήτητα ενδιαφέρουσα. Η στροφή στο τοπικό, υγιεινό, οικολογικό προϊόν είναι κάτι το νέο και ορθό από κάθε πλευρά. Προϋποθέτει βέβαια υπεύθυνη αντιμετώπιση τόσο από τους παραγωγούς όσο και από τους καταναλωτές. Η αγορά πάντα θα είναι πολυσχιδής, αλλά για όσους ενδιαφέρονται και μπορούν, η κατανάλωση προϊόντων του παραγωγού, χωρίς μεσολάβηση ενδιάμεσων, χωρίς οικολογική επιβάρυνση (κόστος μεταφοράς, αποθήκευσης, συσκευασίας) θα έχει θετικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής.

Η μεικτή κατάσταση και η συνύπαρξη πολλών δυνατοτήτων αγοράς (πολυκατάστημα, κατάστημα γειτονιάς, μικρό παντοπωλείο, εξειδικευμένο κατάστημα, ηλεκτρονικό εμπόριο, κλπ) δίνει πολλές δυνατότητες, αλλά απαιτεί και εγρήγορση, καλή οργάνωση και σύγκριση τιμών, αφού πολλές οικογένειες δυσκολεύονται αφόρητα. Επιπλέον η καταναλωτική συνείδηση στην Ελλάδα, τουλάχιστον πριν την κρίση, δεν ήταν σε υψηλό επίπεδο και οι οργανώσεις των καταναλωτών και των αρμοδίων δημοσίων υπηρεσιών δεν μπορούν να παρακολουθήσουν άμεσα τις εξελίξεις.

Γι αυτό το θέμα που μας απασχολεί εδώ, δηλαδή αυτό της προβολής και χρήσης όσο γίνεται περισσότερων ελληνικών αγροτικών προϊόντων στην εστίαση, έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Αν παρακολουθήσει κανείς τις συνταγές των σεφ, στην τηλεόραση και στα περιοδικά, θα δει ότι πολλά υλικά είναι ξένα. Ο μέσος έλληνας και κυρίως η μέση ελληνίδα νοικοκυρά θα έχει αφενός δυσκολίες κατανόησης των ξένων όρων, αφετέρου δυσκολίες εξεύρεσης των αγαθών αυτών. Κι αυτό είναι κρίσιμο όταν προτείνονται ξένες συνταγές, η ποικιλομορφία είναι καλή.

Αλλά όταν προτείνονται ελληνικές παραδοσιακές συνταγές με ξενόφερτα υλικά, τότε το πράγμα πάει αλλού. Οι λεγόμενες «πειραγμένες» συνταγές, δεν αφορούν μόνο νέους τρόπους μαγειρικής, αυτό είναι ευπρόσδεκτο, αλλά συχνά προωθούν εισαγόμενα είδη.  Με ανοιχτό μυαλό, χωρίς υστερία, με σεβασμό στις παραδοσιακές μας τεχνικές μπορούμε να προωθήσουμε τα τοπικά μας προϊόντα, να αναδείξουμε την πλούσια εθνική μας παραγωγή.

Η αγορά ζει βεβαίως τόσο με εγχώρια, όσο και με εισαγόμενα προϊόντα, το έλλειμμα και στον τομέα αυτόν είναι γνωστό και δεν είναι εύκολο να αντικαταστήσουμε το σύνολο των εισαγομένων με ελληνικά προϊόντα (βλ. Χρήστος Βογιάννος, «Λείπουν τα ελληνικά προϊόντα από τη μαζική εστίαση», Καθημερινή 10 Φεβρ. 2019). Γι αυτό η προβολή και ανάδειξη της παραδοσιακής γαστρονομίας μας, που συνδέεται αναμφίβολα με την χρήση και την γεύση γνήσιων ελληνικών προϊόντων έχει και οικονομικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον. Στόχος είναι να προωθούνται οι ελληνικές πρώτες ύλες, να προβάλλεται ο τοπικός χαρακτήρας των εδεσμάτων, να αναδεικνύεται η τοπική και εθνική μας γαστρονομία. 

Ετσι κάνουν όλες οι τουριστικές χώρες και η Ελλάδα έχει να προβάλλει πλουσιότατη πολιτισμική και γαστρονομική παράδοση. Μια παράδοση πολλών χιλιετιών, διαχρονική, δοκιμασμένη. Η μεσογειακή διατροφή, το μικροκλίμα, το ξεχωριστό περιβάλλον, τα βότανα, ο άνθρωπος δημιούργησαν μέσα τους αιώνες εκπληκτικές γεύσεις, συντήρησαν την πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Είναι προς το συμφέρον όλων μας να προστατεύσουμε αυτόν τον εθνικό οικολογικό θησαυρό και παράλληλα  να μειώσουμε τις εισαγωγές και να αυξήσουμε τις εξαγωγές μας. 

Οι συνέργειες στους τομείς της εστίασης, του τουρισμού, της αγροτικής παραγωγής μπορούν να δώσουν άριστα αποτελέσματα και να καλύψουν τις ανάγκες του καταναλωτή και να στηρίξουν ταυτόχρονα τον έλληνα παραγωγό. Η Ελλάδα είναι χώρα ανοιχτή, φιλόξενη και βρίσκεται σε σημείο-σταυροδρόμι πολλών πολιτισμών. Γεύσεις, ευωδίες, χρώματα, ποικιλία προϊόντων και πλούσια ιστορική παράδοση μπορούν να συνδυαστούν με τις σύγχρονες τάσεις της εστίασης και να ενισχύσουν το τουριστικό προϊόν και την εθνική παραγωγή. Τα επιμελητήρια και οι δημόσιες υπηρεσίες πρέπει να ταξινομήσουν και να αναδείξουν τις ελληνικές συνταγές μέσα από σύγχρονες ιστοσελίδες, σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. 

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ας αναλάβει σχετική πρωτοβουλία σε συνεργασία με τους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας.

Ποιος είναι ο Αθανάσιος Θεοδωράκης

Ο Αθανάσιος Δ. Θεοδωράκης, είναι πολιτικός επιστήμονας. Γεννήθηκε το 1953, στα Γεράνεια Ελασσόνας. Είναι παντρεμένος κι έχει δύο γιούς.

Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου  Αθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στις Πολιτικές Επιστήμες  (DEA) του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου. Ασχολείται με τις ευρωπαϊκές υποθέσεις και ειδικότερα με τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ε.Ε. από το 1981. Υπηρέτησε σε διάφορες υπηρεσίες σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο και διετέλεσε Γενικός Γραμματέας Κοινοτικών Υποθέσεων (1994 -1995) και ΓΔ της ΥΔΑΣ (2010-1012) στο Υπουργείο Εξωτερικών.

Από το 1995 μέχρι το 2007 διετέλεσε Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με αρμοδιότητα σε θέματα διεθνούς ανάπτυξης και στις σχέσεις της ΕΕ με τις αναπτυσσόμενες  χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ). Υπήρξε επί σειρά ετών Πρόεδρος της επιτροπής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης, εκπροσώπησε την ΕΕ σε πολλές διαπραγματεύσεις και διασκέψεις (OHE,  OOΣΑ, G/8, κλπ) για θέματα διεθνούς συνεργασίας και συμμετείχε ενεργά στη διαμόρφωση της κοινοτικής πολιτικής στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων.

Έχει δημοσιεύσει άρθρα και μελέτες σε θέματα διεθνούς αναπτυξιακής πολιτικής, τοπικής ανάπτυξης, εξέλιξης των σύγχρονων πολιτικών θεσμών (κόμματα και κοινοβούλιο) και ευρωπαϊκού προβληματισμού. Ιδρυσε την «Κοινοβουλευτική Επιθεώρηση». Αρθρογραφεί στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο (www.neopolitevma.gr)

Κυκλοφορούν τα βιβλία του: 

• «Το επόμενο βήμα της πολιτικής. Η προεδρική δημοκρατία », εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 2011
• «Πίσω στο χωριό...Η απάντηση στην κρίση είναι η αγροτική παραγωγή », εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη, 2012.
• «Εξαιρετικώς επείγον. Πολιτεία και Δημοκρατία ανθρωπιάς», εκδόσεις Μανιφέστο, 2012
• «Σ’ευχαριστούμε Αριστείδη», Μεταμεσονύκτιες εκδόσεις, 2014

Γνωρίζει γαλλικά και αγγλικά.