Στο πλαίσιο της 11ης Διεθνούς Ημέρας Ευαισθητοποίησης για την Ασφάλεια στις Ισόπεδες Διαβάσεις (ILCAD), που για το 2019 ορίστηκε η 6η Ιουνίου, η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), η ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. και το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς» ενώνουν τις δυνάμεις τους, υλοποιώντας για την Ελλάδα τη φετινή Εκστρατεία Ενημέρωσης για θέματα ασφαλούς διέλευσης των ισόπεδων σιδηροδρομικών διαβάσεων.

Οι ισόπεδες σιδηροδρομικές διαβάσεις συνιστούν έναν ασφαλή τρόπο για τους οδηγούς, τους πεζούς και τους δικυκλιστές που επιχειρούν να διασχίσουν τη σιδηροδρομική γραμμή, εφόσον τηρούνται ορισμένοι βασικοί κανόνες. Όταν οι κανόνες ασφαλείας δεν τηρούνται, οι χρήστες θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο τον εαυτό τους αλλά και τους υπόλοιπους χρήστες του σιδηροδρόμου. 

Η Εκστρατεία της ILCAD εστιάζει κάθε χρόνο σε διαφορετική κοινωνική ομάδα, υπογραμμίζοντας παράλληλα τους κινδύνους που εγκυμονεί για όλους μας η λανθασμένη ή και η απερίσκεπτη διέλευση των σιδηροδρομικών διαβάσεων. Για το 2019, η εκστρατεία απευθύνεται σε επαγγελματίες οδηγούς φορτηγών, λεωφορείων, τουριστικών πούλμαν, σε οδηγούς γεωργικών και βιομηχανικών οχημάτων, καθώς και οχημάτων έκτακτης ανάγκης.

Για την προώθηση της εκστρατείας ευαισθητοποίησης σχετικά με τον κίνδυνο συγκρούσεων οχημάτων στις ισόπεδες διαβάσεις τρένων, οι διοργανωτές της ILCAD 2019 δημιούργησαν εξαιρετικά εύστοχα μηνύματα, πόστερ, ειδικά φυλλάδια για τις αντίστοιχες επαγγελματικές ομάδες (οδηγούς λεωφορείων, ταξί και φορτηγών), καθώς και οπτικοακουστικό υλικό. Το επικοινωνιακό αυτό υλικό αναπτύχθηκε έχοντας υπόψη κυρίως τους επαγγελματίες οδηγούς, αλλά είναι πάντα χρήσιμο ως υπενθύμιση και σε όλους τους άλλους χρήστες των ισόπεδων διαβάσεων των τρένων. 

Στην ΕΕ, το 98% των συγκρούσεων με οχήματα σε ισόπεδες διαβάσεις προκαλούνται από τη μη συμμόρφωση των οδηγών με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, είτε εκούσια είτε ακούσια. Τα οδηγικά λάθη μπορεί να οφείλονται σε άγχος, κόπωση, απροσεξία, χρήση σκευασμάτων φαρμακευτικής αγωγής ή άλλων ουσιών, υπερβολική ταχύτητα, καθώς και σε ακατάλληλη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών (GPS, κινητού τηλεφώνου κλπ.). Επιπροσθέτως, για όσους οδηγούν μεγάλα, υπερμεγέθη και βαρέα οχήματα, οι τροχαίες συγκρούσεις ενδέχεται να οφείλονται και σε έλλειψη σωστής κατάρτισης ή επαρκούς πληροφόρησης σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους και τις συνέπειες μιας σύγκρουσης με αμαξοστοιχίες σε ισόπεδες διαβάσεις.

Με βάση την υπάρχουσα εμπειρία, σε ορισμένες περιπτώσεις οι τροχαίες συγκρούσεις όπου εμπλέκονται βαρέα ή μεγάλα οχήματα ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρούς ή θανατηφόρους τραυματισμούς στους οδηγούς και τους επιβάτες. Τέτοιου είδους συγκρούσεις μπορούν επίσης να έχουν σοβαρές ή θανατηφόρες συνέπειες για το προσωπικό των σιδηροδρόμων και τους επιβάτες που ταξιδεύουν με τα τρένα. Όταν τα επικίνδυνα εμπορεύματα μεταφέρονται με τρένο ή φορτηγό, οι συνέπειες των συγκρούσεων ενδέχεται να είναι ακόμη πιο δραματικές: πυρκαγιά, εκρήξεις ή ρύπανση, με πιθανό πολλές φορές σοβαρό ζημιογόνο αντίκτυπο και στους στους κατοίκους των περιοχών κοντά σε ισόπεδες διαβάσεις.

Ο τομέας των σιδηροδρόμων συνεργάζεται και με άλλους εταίρους σε μια προσπάθεια να ξεπεραστεί αυτό το σοβαρό πρόβλημα. Το μήνυμα για το 2019, "Το πιο σημαντικό STOP της ημέρας!" απευθύνεται κυρίως σε όλους τους επαγγελματίες οδηγούς που βιάζονται να φτάσουν από το σημείο Α στο σημείο Β. Μια σύντομη στάση είναι πάντα προτιμότερη από ένα σοβαρό τροχαίο όπου υπάρχει η πιθανότητα να χαθούν ανθρώπινες ζωές.

Οι οδηγοί μεγάλων ή βαρέων οχημάτων είναι απαραίτητο να λαμβάνουν ειδική εκπαίδευση και να γνωρίζουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά τόσο των τρένων όσο και των άλλων οχημάτων, την απόσταση πέδησης κάθε οχήματος και τις πιθανές δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίσουν στις ισόπεδες διαβάσεις. Μια σειρά ερευνών βρίσκεται σε εξέλιξη με στόχο την ανάπτυξη τεχνολογικών καινοτομιών προκειμένου να βοηθήσουν τους οδηγούς να διασχίζουν με ασφάλεια τις ισόπεδες διαβάσεις, όπως π.χ.  εντοπισμός των διαβάσεων στο GPS, διάλογος μεταξύ οδικών και σιδηροδρομικών υποδομών, διάλογος μεταξύ οχημάτων, καλύτερη ενημέρωση των χρηστών, κ.λπ. Το μέλλον διαφαίνεται λαμπρό όσον αφορά στην ανάπτυξη εργαλείων που θα βοηθούν τους οδηγούς να διατηρούν αποτελεσματικότερα τον έλεγχο των οχημάτων τους.

Σε έναν ιδανικό κόσμο, δεν θα υπήρχαν ισόπεδες διαβάσεις. Ωστόσο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Διεθνούς Ένωσης Σιδηροδρόμων (UIC), υπάρχουν σήμερα μισό εκατομμύριο διαβάσεις παγκοσμίως. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, έχει ζωτική σημασία οι οδηγοί να σέβονται τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και να δίνουν την απαραίτητη προσοχή στις μπάρες, στις πινακίδες οδικής σήμανσης και στους φωτεινούς σηματοδότες που βρίσκονται στις διαβάσεις για να διασφαλίζουν την προστασία όλων των χρηστών.

Σημαντικά στοιχεία από την UIC 

• Πάνω από 40 χώρες είναι μέλη της Διεθνούς Ημέρας Ευαισθητοποίησης για τις Ισόπεδες Διαβάσεις: 
• Υπάρχουν περίπου 500.000 ισόπεδες διαβάσεις τρένων στον κόσμο (205.000 στις ΗΠΑ, περίπου 34.000 στον Καναδά και 120.000 στην Ευρώπη).
• Στην Ευρώπη, τα δυστυχήματα στις ισόπεδες διαβάσεις αντιπροσωπεύουν το 26% όλων των σημαντικών σιδηροδρομικών ατυχημάτων και αντιπροσωπεύουν το 1% των θανάτων από τροχαία συμβάντα, έναντι 28% των θανάτων από σιδηροδρομικά συμβάντα. 
• Στην Ευρώπη, το 2017 σημειώθηκαν 439 συγκρούσεις σε ισόπεδες διαβάσεις (το 75% με Ι.Χ.), που αποτελούν το 25% των σημαντικών σιδηροδρομικών συμβάντων, με 282 θανάτους και 240 σοβαρούς τραυματισμούς, που αντιπροσωπεύουν το 29% όλων των θανάτων και το 32% των σοβαρών τραυματισμών στους σιδηροδρόμους.
• Το 2018, τα φορτηγά συμμετείχαν στο 23% των συγκρούσεων σε ισόπεδες διαβάσεις στις ΗΠΑ, αντιπροσωπεύοντας το 7,7% των θανάτων και το 19,8% των τραυματισμών σε σιδηροδρομικά συμβάντα.
• Ένα τρένο που μεταφέρει φορτία μπορεί να είναι 100 φορές βαρύτερο από ένα φορτηγό 40 τόνων
• Στις ΗΠΑ, όσον αφορά στην ταχύτητα 89 χλμ./ώρα 
  - Ένα φορτηγό 40 τόνων (με μέγεθος όσο ένα στάδιο αμερικανικού ποδοσφαίρου) θα χρειαστεί 110 μέτρα για να σταματήσει από τη στιγμή που θα πατήσει φρένο. 
  - Ένα τρένο που μεταφέρει φορτία (με μέγεθος όσο 15 στάδια αμερικανικού ποδοσφαίρου μαζί) θα χρειαστεί περίπου 1,6 χλμ. Για να σταματήσει από τη στιγμή που θα πατήσει φρένο. 

Διοργανωτές & εταίροι

Η πρωτοβουλία για τη Διεθνή Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τις Ισόπεδες Διαβάσεις (ILCAD) συντονίζεται από τη Διεθνή Ένωση Σιδηροδρόμων (UIC) από το 2009 με την υποστήριξη της Παγκόσμιας Κοινότητας των Σιδηροδρόμων (CER, ΕΙΜ), καθώς και Οργανισμών όπως το  Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), το Operation Lifesaver, το LDz και άλλους Οργανισμούς Οδικής Ασφάλειας, προκειμένου να κάνουν τους χρήστες του δρόμου να έχουν επίγνωση των κινδύνων σε ισόπεδες σιδηροδρομικές διαβάσεις. 

Το Ι.Ο.ΑΣ. «Πάνος Μυλωνάς» και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ συμμετέχουν στη Διεθνή Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τις Ισόπεδες Διαβάσεις (ILCAD) από το 2009. Φέτος συμμετέχει για πρώτη φορά και η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ).