Μέχρι την τελευταία μέρα του μήνα ανάληψης της απασχόλησης τέσσερις κατηγορίες εργαζόμενων συνταξιούχων θα πρέπει υποχρεωτικά να δηλώσουν την εργασία τους στην πλατφόρμα του ΕΦΚΑ  που τέθηκε χθες σε λειτουργία.

1. Οι συνταξιούχοι του e-ΕΦΚΑ, οι οποίοι ξεκίνησαν να εργάζονται οποτεδήποτε πριν την έναρξη ισχύος της απόφασης και συνεχίζουν απασχολούνται μέχρι σήμερα.

2. Οι συνταξιούχοι του e-ΕΦΚΑ, οι οποίοι ξεκίνησαν να εργάζονται από 01.01.2024, ακόμη και εάν ήδη έχουν διακόψει την απασχόλησή τους

3. όσοι έχουν υποβάλλει ή υποβάλλουν εφεξής αίτηση συνταξιοδότησης και συνεχίζουν χωρίς διακοπή την απασχόλησή τους

4. όσοι υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης και αναλαμβάνουν εργασία μετά την υποβολή της αυτής. Τονίζουμε ότι υποχρέωση υποβολής δήλωσης έχουν και οι εν αναμονή συνταξιούχοι που η αίτηση συνταξιοδότησής τους βρίσκεται σε εκκρεμότητα. Όπως τονίζει σχετική εγκύκλιος του ΕΦΚΑ σε περίπτωση που το αίτημά τους απορριφθεί , το παρακρατηθέν ποσό θα τους επιστραφεί.

Η υποχρέωση δήλωσης ισχύει για όλους τους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους λόγω γήρατος, λόγω αναπηρίας (από κοινή νόσο, εργατικό ατύχημα, ατύχημα εκτός εργασίας, επαγγελματική νόσο), γήρατος λόγω αναπηρίας  ενώ δεν ισχύει για συνταξιούχους λόγω θανάτου.

Ωστόσο όσοι  ήδη εργάζονται και το έχουν δηλώσει στο παρελθόν στα ταμεία τους έχουν περιθώριο 4 μηνών για την υποβολή της νέας, ηλεκτρονικής αίτησης.

Η πρώτη παρακράτηση 10% υπέρ ΕΦΚΑ για τους μισθωτούς  θα γίνει με την υποβολή των ΑΠΔ στο τέλος Μαρτίου και θα αφορά τη μισθοδοσία του Ιανουαρίου.

Από την άλλη πλευρά ο ΕΦΚΑ θα στείλει ειδοποιητήρια με τις προσαυξημένες κατά 50% εισφορές στους μη μισθωτούς τέλος Μαρτίου για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο.

Οι προθεσμίες για την υποβολής των δηλώσεων

Η δήλωση πρέπει να υποβληθεί μέχρι την τελευταία μέρα του μήνα ανάληψης της απασχόλησης ή μέχρι την τελευταία μέρα του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης (για όσους συνεχίζουν χωρίς διακοπή την απασχόλησή τους).

Ειδικό καθεστώς θα ισχύσει για τους συνταξιούχους που ήδη εργάζονται. Οι εν λόγω συνταξιούχοι για τους οποίους έχει υποβληθεί ΑΠΔ από τον εργοδότη (στην οποία ΑΠΔ περιλαμβάνεται ο απασχολούμενος ως συνταξιούχος) ή έχει γίνει εγγραφή του απασχολούμενου συνταξιούχου στο μητρώο μη - μισθωτών του ΕΦΚΑ πρέπει να υποβάλλουν δήλωση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα εντός τετραμήνου. Η ίδια προθεσμία ισχύει και για όσους ανέλαβαν υποχρεωτικώς υπακτέα απασχόληση από 01.01.2024 και διέκοψαν την απασχόλησή τους πριν την έναρξη ισχύος της ΚΥΑ.

Αν δε συμμορφωθούν, θα λάβουν ειδοποίηση από τον ΕΦΚΑ για την υποχρέωσή τους να υποβάλλουν την νέα ηλεκτρονική αίτηση εντός 15 ημερών (από την προειδοποίηση του ΕΦΚΑ). Αν και τότε δεν συμμορφωθούν, επιβάλλονται τα προβλεπόμενα πρόστιμα.  

Τα πρόστιμα για τους συνταξιούχους που θα συνεχίσουν να εργάζονται στην μαύρη οικονομία είναι τα εξής:

Καταλογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές που προβλέπονται από την εργασία ο νέος πόρος υπέρ ΕΦΚΑ (10% από το μισθό) ενώ παρακρατούνται 12 συντάξεων κύριες και επικουρικές. Το ποσό της οφειλής μπορεί να αποπληρωθεί με παρακράτηση έως 1/4 από την κύρια σύνταξη και με συμψηφισμό από την επικουρική. Άλλως, εισπράττεται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.

1. Τί πρέπει να κάνει ο απασχολούμενος συνταξιούχος;

Ο απασχολούμενος συνταξιούχος θα πρέπει να υποβάλει σχετική δήλωση στην ιστοσελίδα του e-ΕΦΚΑ (https://www.efka.gov.gr/dilosi-erg-synt.php). Η είσοδος στην Ηλεκτρονική Πλατφόρμα πραγματοποιείται με τη χρήση των κωδικών taxisnet ή με τη χρήση των συστημάτων ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking). Στην πλατφόρμα δηλώνεται τόσο η ανάληψη της απασχόλησης, όσο και η συνδρομή προϋποθέσεων για την εξαίρεση από την καταβολή πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ ή και από την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών.

2. Τι περιλαμβάνει η δήλωση;

Στην ηλεκτρονική υπηρεσία δηλώνονται: η ημερομηνία έναρξης της απασχόλησης ως συνταξιούχος, ο τύπος της σύνταξης ή η υποβολή αίτησης για συνταξιοδότηση και η κατηγορία απασχόλησης.

Πολύ σημαντική είναι η δήλωση τυχόν συνδρομής των προϋποθέσεων για εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ. Η εξαίρεση αφορά τα άτομα με ψυχική αναπηρία, όσους λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα, τους πολύτεκνους, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.

3. Τι ισχύει για μη μισθωτούς;

Σε περίπτωση μη μισθωτών, ελευθέρων επαγγελματιών και αυτοτελώς απασχολουμένων, και αγροτών, πριν ή μετά τη δήλωση στην ηλεκτρονική υπηρεσία απαιτείται και η εγγραφή/επανεγγραφή/μεταβολή στο μητρώο μη μισθωτών.

4. Τι αλλάζει ως προς το ύψος της σύνταξης;

Στους συνταξιούχους που εργάζονται θα καταβάλλεται εφεξής το σύνολο της σύνταξής τους (κύριας και επικουρικής), με τις παγίως προβλεπόμενες κρατήσεις για ασφαλιστικές εισφορές (ενώ μέχρι τώρα επιβαλλόταν παρακράτηση 30%). Αν όμως εργάζονται σε Φορέα Γενικής Κυβέρνησης, η σύνταξη αναστέλλεται έως το 62ο έτος τους.

5. Ποιο είναι το ύψος του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ, που επιβάλλεται στους απασχολούμενους συνταξιούχους;

Στους απασχολούμενους συνταξιούχους , επιβάλλεται πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ, ο οποίος έχει ως εξής:

α) Μισθωτοί: Καταβάλλουν πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 7,7% επί των ασφαλιστέων αποδοχών κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών και ύψους 2,3% επί των ασφαλιστέων αποδοχών επικουρικής ασφάλισης για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο,

β) Μη μισθωτοί (ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενοι): Καταβάλλουν πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 50% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και παροχών και σε περίπτωση υπαγωγής και στην επικουρική ασφάλιση, ύψους 40% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης για τον Κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών και 40% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας επικουρικής ασφάλισης για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης,

γ) Οι αγρότες: Καταβάλλουν πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 50% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και παροχών και σε περίπτωση υπαγωγής και στην επικουρική ασφάλιση, ύψους 40% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών και 40% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας επικουρικής ασφάλισης για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης,

δ) Οι μισθωτοί μηχανικοί και έμμισθοι δικηγόροι: Καταβάλλουν πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 7,7% επί των ασφαλιστέων αποδοχών κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών και ύψους 40% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας επικουρικής ασφάλισης για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο,

ε) Οι αμειβόμενοι με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (Π.Π.Υ.), Καταβάλλουν πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 10% επί της καθαρής αξίας του παραστατικού για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο,

στ) οι αμειβόμενοι με εργόσημο του π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ: Καταβάλλουν πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 7,7% επί της αναγραφόμενης τιμής του εργοσήμου για τον Κλάδο κύριας ασφάλισης και παροχών και ύψους 2,3% επί της αναγραφόμενης τιμής του εργοσήμου για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο,

ζ) Οι αμειβόμενοι με εργόσημο του π. ΟΓΑ: Καταβάλλουν πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 10% επί της αξίας των καταβαλλόμενων αμοιβών, για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο.

Ειδικά για τους αμειβόμενους με εργόσημο του π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και του π. ΟΓΑ, το ποσό του πόρου προσδιορίζεται μετά από εκκαθάριση που διενεργείται σε ετήσια βάση.

6. Ποιοι εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ;

Από την καταβολή του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ εξαιρούνται κατόπιν δήλωσης της εξαίρεσης στην ηλεκτρονική πλατρφόρμα συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού  και ειδικότερα:

α. Τα άτομα με ψυχική αναπηρία του άρθρου 23 του ν. 4488/2017 (Α’ 137). Πρόκειται για άτομα με ψυχική ή νοητική αναπηρία ή ψυχική και νοητική αναπηρία, με ποσοστό αναπηρίας 50% και άνω, εφόσον η ανάληψη μισθωτής απασχόλησης ή η αυτοαπασχόληση ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης και η κρίση αυτή πιστοποιείται με γνωμάτευση μονάδας ψυχικής υγείας.

β. Οι συνταξιούχοι του ν. 612/1977 (Α’ 164) και των διατάξεων που παραπέμπουν σε αυτόν. Πρόκειται για πρόσωπα που συνταξιοδοτούνται από τον ιδιωτικό τομέα με ειδικές διατάξεις λόγω πιστοποιημένης συνδρομής ειδικών παθήσεων, όπως τυφλότητα, τετραπληγία, ακρωτηριασμό, κυστική ίνωση κ.α.

γ. Οι συνταξιούχοι του τρίτου εδαφίου της περ. α’ της παρ. 1 των άρθρων 1 και 26 του π.δ. 169/2007 (Α’ 210). Ομοίως πρόκειται για συνταξιοδότηση με ειδικές παθήσεις στο δημόσιο τομέα.

δδ. Όσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007.

ε. Οι πολύτεκνοι, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου (24ου) έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.

στ. Τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016 (Α’ 85). Πρόκειται για πρόσωπα των οποίων η σύνταξη εκδίδεται και καταβάλλεται από το Υπ. Οικονομικών (θύματα πολέμου, τρομοκρατικών ενεργειών κ.α.)

ζ. Οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας (από κοινή νόσο, εργατικό ατύχημα, ατύχημα εκτός εργασίας, επαγγελματική νόσο).

Επίσης από τον πόρο εξαιρούνται και οι απασχολούμενοι σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, για τους οποίους όμως προβλέπεται αναστολή σύνταξης έως το 62ο έτος της ηλικίας τους.

Η εξαίρεση από την καταβολή του πόρου εκκινεί την πρώτη ημέρα του μήνα εντός του οποίου συντρέχει και λήγει την τελευταία μέρα του μήνα λήξης της αιτίας χορήγησής της.

Επίσης υπόχρεοι δήλωσης στην πλατφόρμα είναι και τα πρόσωπα τα οποία εξαιρούνται τόσο από την καταβολή πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ, όσο και από την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών για την απασχόλησή τους ως συνταξιούχοι και ειδικότερα:

- Οι συνταξιούχοι του π. ΟΓΑ, εφόσον ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του π. ΟΓΑ.

- Οι συνταξιούχοι των ενταγμένων στον e-ΕΦΚΑ φορέων, συμπεριλαμβανομένου του Δημοσίου, εφόσον το ετήσιο καθαρό φορολογητέο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα ως αγροτών, μελισσοκόμων, κτηνοτρόφων, πτηνοτρόφων και αλιέων δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.

- Οι συνταξιούχοι υπέρ των οποίων εκδίδεται Παραστατικό Παρεχόμενων Υπηρεσιών, οι οποίοι εξαιρούνται από την υποχρέωση ασφάλισης και καταβολής εισφορών σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 55 του ν. 4509/2017 (Α’ 201) και την παρ. 6 του άρθρου 243 του ν. 4957/2022 (Α’ 141).