Οι τεχνο-ολιγάρχες του πλανήτη, μια φωτιά στο Πέραμα Δίστρατου Άρτας και οι ασφαλιστές του 2025

Ευάγγελος Γ. Σπύρου, 3/9/2025

Αναδημοσίευση από το περιοδικό «Ασφαλιστικό ΝΑΙ» που κυκλοφορεί (Τεύχος 215) - Άρθρο Εκδότη

Γράφει ο Ευάγγελος Γ. Σπύρου

Στο τέλος Ιουλίου του 2025, διάβαζα για τον Αμερικανό συγγραφέα Ντάγκλας Ράσκοφ, που θεωρείται μία από τις πιο εμβληματικές μορφές της ψηφιακής αντικουλτούρας, έναν θεωρητικό των νέων μέσων, «νονός» ευρέως διαδεδομένων πλέον όρων, όπως viral media, digital nomad, social currency και screengers, συγγραφέας 20 και πλέον βιβλίων για τα αδιέξοδα της ψηφιακής κοινωνίας, δημιουργός πολλών ντοκιμαντέρ, όπως σημειώνει ο Κωνσταντίνος Τσαλακός σε συνέντευξη που του έδωσε για το «ΒΗΜΑ» (20-7-2025). Το βιβλίο του «Survival of the Richest: Escape Fantasies of the Tech Billionaires» (εκδόσεις Norton και Company, 2022) αποτελεί την ανθρωπολογική σπονδή στους δισεκατομμυριούχους της τεχνολογίας, στον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο, την πολιτική, την κοινωνία, αλλά και τη μανιώδη εμμονή τους με το «τέλος του κόσμου». Το 2013 το ΜΙΤ κατέταξε τον Ντάγκλας Ράσκοφ έκτο πιο επιδραστικό στοχαστή στον κόσμο.

Αυτός ο Αμερικανός συγγραφέας συναντήθηκε σε μια ομάδα τεχνο-ολιγαρχών στην έρημο το 2018, όπου πέντε δισεκατομμυριούχοι τον κάλεσαν να κάνει μια διάλεξη για το μέλλον της τεχνολογίας. Πιο πολλοί ήθελαν να μάθουν τι θα είναι πιο ασφαλές σε περίπτωση που λάβει χώρα ένα μεγάλο «συμβάν», δηλαδή μια παγκόσμιας εμβέλειας περιβαλλοντική καταστροφή, κοινωνική εξέγερση, πυρηνική έκρηξη, πανδημία και κάτι παρεμφερές.

«Να κτίσουμε καταφύγιο στην Αλάσκα ή στη Νέα Ζηλανδία; Κάτω από τη γη ή πάνω από τη γη;». Πίστευαν ότι το χρήμα και η τεχνολογία θα τους έσωζαν και ότι αυτοί θα καταφέρναν να σωθούν, να υποτάξουν τους άλλους και ότι η ισχύς θα δημιουργούσε το νέο «δίκαιο»…

Πίστευαν ότι αυτοί θα γλίτωναν από ιούς, τον πυρηνικό πόλεμο, την κατάρρευση οικονομίας, τους κλιματικούς πρόσφυγες, την άνοδο της στάθμης των ωκεανών. Πίστευαν ότι αυτοί θα «έβγαζαν» φτερά να πάνε σε άλλους πλανήτες με τη βοήθεια Τεχνητής Νοημοσύνης και εκεί να χτίσουν νέους κόσμους…

«Οι tech-Bros μάς βλέπουν σαν σκουλήκια, πιστεύουν πως είναι ανώτερα όντα», είπε ο Ντάγκλας Ράσκοφ στη συνέντευξή του. «Λίγα εκλεκτά σκουλήκια μπορούν να βγάλουν φτερά, να εγκαταλείψουν τον πλανήτη και να πάνε σε επόμενο μέρος, είτε αυτό είναι ο Άρης είτε το σύμπαν είτε η μεταμόρφωση σε μια Τεχνητή Νοημοσύνη. Συνεπώς, δεν χτίζουν απλώς καταφύγια. Πιστεύουν ότι χτίζουν νέους κόσμους για να αφήσουν τους υπόλοιπους από εμάς πίσω…». Πόσο άλογοι και πόσο άσοφοι οι δήθεν σοφοί τεχνολόγοι!

Είπε πολλά ο συγγραφέας για τη συνάντηση με τους δισεκατομμυριούχους Έλον Μασκ, Μαρκ Ζάκεμπεργκ, Πίτερ Τιλ, Σαμ Άλτμαν κ.λπ. Η ζωή συνεχίζεται, η τεχνολογία φέρνει νέους ορίζοντες αλλά και πανικούς, οι εξουσίες και οι δισεκατομμυριούχοι αλλάζουν τακτικές για διατήρηση των μονοπωλίων τους, οι λαοί και οι άνθρωποι αγωνιούν στην Αλάσκα, στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή, στο Ισραήλ, στη Γάζα, στην Ευρώπη, στο Ιράν, στη Βόρειο Θάλασσα και σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης, αγώνας για το ψωμί, το νερό και το αλάτι…

Οι πόλεμοι τελειώνουν με έναν λυγμό και οι περιουσίες και ζωές χάνονται το ίδιο απλά όπως ήρθαν…Τα σπίτια γκρεμίζονται και καίγονται το ίδιο σε ειρήνη και πόλεμο, όπως πεθαίνουν και οι άνθρωποι σε καπνούς πολέμων ή καπνούς πυρκαγιάς όπου Γης… στη Γάζα, στο Ιράν, στη Ρωσία, στην Κύπρο, στην Κερατέα, στη Χίο, στην Πελοπόννησο, στην Πάτρα, στο Μάτι, στο Χάρκοβο, στην Αφρική, στην Ασία, στην Ευρώπη…

Καλοκαίρι Ιούνιος-Αύγουστος 2025 και οι φωτιές «ειρήνης» ή «πολέμου» καίνε τον κοσμάκη και την Ελλάδα μας.

Οι σκηνές στην τηλεόρασή μας εναλλάσσονται σε κάθε δελτίο ειδήσεων στη Γάζα, στη Χίο, στην Ουκρανία, στην Πάτρα, στην Κερατέα και πάλι στη Γάζα, στην Ουκρανία, στην Ήπειρο, στην Πρέβεζα, στην Άρτα, στην Αττική κ.λπ. κ.λπ. κ.λπ…

Βαθιά προβληματισμένος, παραμονή εορτής της Παναγίας, τον Δεκαπενταύγουστο, έσκυψα να προσκυνήσω την εικόνα της στη Μητρόπολη Χανίων και αριστερά πρόσεξα ανάμεσα στα αφιερώματα και μια ασημένια πλάκα με τη λέξη «Ευχαριστώ». Κάποιος ευεργετημένος σε κάτι πρόσφερε αυτό το «Ευχαριστώ», που πολύ με συγκίνησε και μου πρόσταξε να μην ξεχνώ για τα τόσα καλά που έχουμε όλοι, και εγώ, στην Ελλάδα μας, που όμως συχνά ξεχνάμε…Είχα ξεχάσει με τα χρόνια πως κάποιον Δεκαπενταύγουστο (πριν από 68 χρόνια) τέλος του 1950 είχε πιάσει φωτιά το χωριουδάκι μου και είχαμε καεί, αφορμή να ξενιτευτεί η οικογένειά μας. Δεν ήμουν δέκα χρόνων όταν σε μια πλαγιά στο Πέραμα Δίστρατου Άρτας ξεκίνησε μια φωτιά που έκαψε μεγάλη έκταση και ο αέρας που φυσούσε πήρε ένα καμένο ξύλο και το πέταξε από μεγάλη απόσταση πάνω στη χορτάρινη σκεπή της καλύβας, δίπλα στο σπιτάκι μας. Οι φλόγες άναψαν και τα διπλανά καλυβάκια μας μέσα στα οποία ήταν κλεισμένα τα ζώα μας. Κάηκαν όλα. Τα παιδικά μου μάτια τα είδαν όλα τα τραγικά συμβάντα. Με κόπο έκλεισα ένα παράθυρο και την πόρτα, αγκάλιασα την αδελφή μου Ελένη και τραβώντας από το χέρι τον εξάχρονο αδελφό μου Δημήτρη έτρεξα στα χωράφια να σωθώ…Η μάνα μου, που έλειπε στην εκκλησία διπλανού οικισμού, έτρεξε ανάμεσα σε άνδρες που ήρθαν να μας σώσουν, μας αγκάλιασε σαν κλώσσα τα κλωσσόπουλα που τα απειλεί το γεράκι, κάπου κοντά σε ένα χωράφι…Μετά την καταστροφή, ο πατέρας ήρθε από την ξενιτιά που πάλευε και φύγαμε στον δρόμο του ξενιτεμού, πρόσφυγες στην πατρίδα μας. Λείπω 60 και πλέον χρόνια από τον τόπο όπου γεννήθηκα…Ξεκινήσαμε επταμελής οικογένεια από το μηδέν, σε ένα μικρό δωματιάκι χωρίς νερό, χωρίς ψυγείο, χωρίς ηλεκτρικό, χωρίς κρεβάτια στην Αγία Τριάδα Αγρινίου, όπου ο πατέρας δούλεψε στις οικοδομές. Εκεί δουλέψαμε όλα τα αδέλφια και η μάνα σε διάφορα μαγαζιά, κουρεία, υποδηματοποιεία, μανάβικα, οικοδομές και καπνά. Η μάνα δούλεψε και καθαρίστρια. Δόξα τω Θεώ, τα καταφέραμε!

Τα σκέφτηκα όλα σαν παλιό σινεμά σε ένα παγκάκι στα Χανιά, έξω από την εκκλησία καλοκαίρι του 2025. Όταν γύρισα, η τηλεόραση έδειχνε φωτιές, καμένα σπίτια και δάση, απελπισμένους, κατεστραμμένους, που θα ξανάρχιζαν από την αρχή μια νέα ζωή. Πολλοί, όπως κι εγώ πριν εξήντα και πλέον χρόνια…Πολλοί χωρίς μια αποζημίωση από πουθενά, άλλοι ανασφάλιστοι, άλλοι χωρίς στον ήλιο μοίρα…Οι ασφαλιστές του 2025 πολλά θα έχουν να πουν μετά τα γεγονότα του καλοκαιριού. Και εγώ, εορτή της Παναγίας, περπατώντας προς το σπίτι, φέρνω στον νου μου κάποιες απαντήσεις για τους «μεγάλους» του κόσμου μας, αλλά και εμάς τους «μικρούς» από ακολουθίες του Ακάθιστου Ύμνου, έτσι για να γαληνέψουμε:

«Χαίρε Σοφίας Θεού δοχείον, χαίρε προνοίας αυτού ταμείον. Χαίρε φιλοσόφους ασόφους δεικνύουσα. Ρήτορας πολυφθόγγους ως ιχθύας άφωνους ορώμεν επί σοι Θεοτόκε…Χαίρε τεχνολόγους αλόγους ελέγχουσα».