*Γράφει η Ανατολή Παταρίδου, Χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος Κεφαλής & Τραχήλου, παιδοΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτις του νοσοκομείου Υγεία-Μητέρα.

Στις σύγχρονες κοινωνίες ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής πρέπει να είναι ο προληπτικός έλεγχος για την έγκαιρη διάγνωση των κακοηθειών, που κυριολεκτικά μαστίζουν τον πλανήτη.

Μια μορφή καρκίνου, που τα τελευταία χρόνια έχει σημειώσει αύξηση στα περιστατικά της, είναι αυτή του καρκίνου του στοματοφάρυγγα -με πιο συχνό τον καρκίνο της αμυγδαλής- και αυτό έχει σχέση με τον ιό HPV των ανθρωπίνων θηλωμάτων, με πιο συχνό τον τύπο HPV-16 και λιγότερο τον HPV-18. 

«Η αύξηση αφορά κυρίως σε άτομα κάτω των 45 ετών. Σε παγκόσμιο επίπεδο ο στοματικός καρκίνος πλήττει κάθε χρόνο πάνω από 310.000 άτομα (220.000 άνδρες και 90.000 γυναίκες)», σημειώνει η Ανατολή Παταρίδου, χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος Κεφαλής & Τραχήλου, ΠαιδοΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτις του νοσοκομείου Υγεία-Μητέρα, και προσθέτει: «Η λοίμωξη με τον συγκεκριμένο ιό, ο οποίος μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή, μπορεί με τα χρόνια να οδηγήσει σε καρκινογένεση στο στοματοφάρυγγα, είτε στην αμυγδαλή είτε στη ρίζα της γλώσσας. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ρίσκο να εμφανιστεί αυτός ο συγκεκριμένος καρκίνος αυξάνεται τουλάχιστον τρεις φορές, όταν κάποιος έχει σεξουαλικό ιστορικό τουλάχιστον είκοσι έξι συντρόφων ή και τουλάχιστον έξι διαφορετικών συντρόφων, με τους οποίους έκανε στοματικό σεξ». 

Το καμπανάκι της έγκαιρης διάγνωσης

Σοβαροί προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση καρκίνου στο στοματοφάρυγγα είναι η κατάχρηση σε καπνό και σε αλκοόλ και η διατροφή, όταν είναι φτωχή σε πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, σε φρούτα και σε λαχανικά.

Στις ανατομικές περιοχές που προσβάλλει, στην αμυγδαλή ή στη ρίζα της γλώσσας, η ανάπτυξη της ασθένειας έχει πολύ γρήγορη εξέλιξη και μπορεί να δώσει εύκολα μεταστάσεις. Για αυτό και είναι μεγίστης σημασίας η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή αντιμετώπιση, λένε οι ειδικοί.

Το πρόβλημα είναι ότι σε κάποιες περιπτώσεις οι κακοήθειες σε αυτή την περιοχή δεν διαγιγνώσκονται έγκαιρα, κάτι που σηματοδοτεί την αρνητική έκβαση της νόσου, μιας και χάνεται πολύτιμος χρόνος.

«Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό; Ο κυριότερος λόγος είναι ότι τα συμπτώματα, που προκαλούν οι κακοήθειες στο στοματοφάρυγγα, θυμίζουν απλό πονόλαιμο ή φαρυγγίτιδα. Μάλιστα, όταν κάποιος είναι καπνιστής, κινδυνεύει να τα υποαξιολογήσει, όπως λέμε. Δηλαδή να θεωρήσει ότι δεν είναι κάτι σοβαρό, μιας και αυτές οι ενοχλήσεις, που αισθάνεται, είναι κοινές», τονίζει η κ. Παταρίδου. 

Τα πιο συχνά συμπτώματα

Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι ο πονόλαιμος -κυρίως με την έννοια της ξηρότητας-, ο μονόπλευρος πόνος στο αυτί, η αίσθηση ξένου σώματος στο λαιμό όταν καταπίνουμε, η δυσκολία να ανοίξουμε το στόμα μας, η ασυμμετρία στις αμυγδαλές, μια βραχνάδα που επιμένει, πόνος κατά την κατάποση την ώρα του φαγητού, αλλά και στο νερό και στο σάλιο. Επιπλέον, ένας ξηρός, επίμονος βήχας, αλλά και η παρουσία αίματος στο σάλιο, που είναι ένα σύμπτωμα που χρειάζεται αξιολόγηση. 

Όπως εξηγεί η κ. Παταρίδου, «βέβαια, πολύ συχνά οι ασθενείς, επειδή αυτά τα συμπτώματα είναι λίγο, όπως λέμε, άτυπα, τελικά αποφασίζουν να εξεταστούν όταν δουν στο λαιμό τους έναν διογκωμένο λεμφαδένα. Γεγονός που σημαίνει ότι, σίγουρα, το στάδιο του καρκίνου έχει, δυστυχώς, προχωρήσει, γιατί έχει ήδη κάνει μετάσταση στους λεμφαδένες του τραχήλου».

Η σημασία του ενδοσκοπικού ελέγχου

Η κατάσταση επιβάλλει έναν πλήρη ενδοσκοπικό έλεγχο, οποίος θα αποκαλύψει στον ειδικό γιατρό εάν υπάρχει κάποια ύποπτη εστία στην περιοχή του λαιμού. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με βιοψία και με απεικονιστικές εξετάσεις, όπως η αξονική και η μαγνητική τομογραφία.

Η πρόγνωση γενικά σε αυτούς τους ασθενείς -και ιδιαίτερα όταν ο καρκίνος είναι HPV συσχετιζόμενος- είναι εξαιρετική σήμερα, λέει η δρ Ανατολή Παταρίδου.

«Διαθέτουμε πολύ μοντέρνα χειρουργικά όπλα για την αντιμετώπιση αυτών των καρκίνων. Χάρη στο γνωστό ρομποτικό σύστημα Da Vinci, το οποίο διαθέτει τρισδιάστατη κάμερα, έχουμε τη δυνατότητα να έχουμε ευκρίνεια στο βάθος πεδίου και μπορούμε να εξασφαλίσουμε την αφαίρεση ενός τέτοιου καρκίνου σε υγιή όρια», αναφέρει η χειρουργός.

Η χειρουργική αφαίρεση αυτών των όγκων, σε συνδυασμό πολύ συχνά με τα νέα σχήματα και πρωτοκόλλα της χημειοθεραπείας, καθώς και της στοχευμένης ακτινοθεραπείας, εξασφαλίζει μια εξαιρετική πρόγνωση στους καρκίνους του στοματοφάρυγγα.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Η Δρ Aνδρούλλα Ελευθερίου απέκτησε τους πανεπιστημιακούς και μεταπτυχιακούς της τίτλους από το London University του Ηνωμένου Βασιλείου στους τομείς της Bιοχημείας, της Μικροβιολογίας και της Iολογίας και τη μεταδιδακτορική της υποτροφία από το Κέντρο Αναφοράς Μεταδοτικών Νοσημάτων στην Ατλάντα των ΗΠΑ με υποτροφία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και της Επιτροπής Fullbright. Είναι κάτοχος διπλώματος στη Διοίκηση Επιχειρήσεων και Πιστοποιητικού με τίτλο «Patients Advocacy Scholar Seminar» από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ στη Βοστόνη των ΗΠΑ. 

Διετέλεσε επικεφαλής του Κέντρου Αναφοράς Ιογενών Παθήσεων, του υπουργείου Υγείας της Κύπρου με ενεργή συμμετοχή στην ίδρυση, οργάνωση και προώθησή του, μέλος της Εθνικής Επιτροπής AIDS και πρόεδρος Επιστημονικών Επιτροπών σε 16 διεθνή, 6 περιφερειακά και 30 εθνικά συνέδρια. Διατελεί εκτελεστική διευθύντρια της Διεθνούς Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας, Σύμβουλος του ΠΟΥ στον τομέα των Iογενών Παθήσεων και της Θαλασσαιμίας, πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής των Διεθνών Βραβείων Θαλασσαιμίας Sultan Bin Khalifa International Thalassemia Awards (SITA Awards) και μέλος σε διεθνή ευρωπαϊκά σχετικά φόρα. Είναι συγγραφέας 8 επιστημονικών/ιατρικών βιβλίων, έχει συμμετάσχει ως κύρια συγγραφέας σε άλλα πέντε 5 και έχει ολοκληρώσει σημαντικές δημοσιεύσεις. 

Διαβάστε παρακάτω το άρθρο, όπως δημοσιεύθηκε στο ένθετο Health by Nextdeal, τεύχος 07, (πατήστε πάνω στην εικόνα για μεγέθυνση):