Σήμερα, 20 Νοεμβρίου, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Πρόκλου, μιας σημαντικής αλλά σχετικά αθόρυβης μορφής του 5ου αιώνα, που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διατύπωση της θεολογικής διδασκαλίας της εποχής του.

Ο Άγιος Πρόκλος, μαθητής και συνεργάτης του Ιωάννη του Χρυσοστόμου, ανέλαβε τον θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως σε μια περίοδο έντονων θεολογικών αντιπαραθέσεων. Ξεχώρισε για τον μετριοπαθή και συνθετικό λόγο του, αποφεύγοντας τις ακρότητες και επιδιώκοντας την ενότητα σε μια Εκκλησία που δοκιμαζόταν από δογματικές συγκρούσεις.

Η πιο γνωστή του συμβολή είναι το περίφημο κήρυγμα «Επί το Ευαγγελίω της Θεοτόκου», ένα κείμενο που θεωρείται σταθμός στη μαριολογική θεολογία και προάγγελος των αποφάσεων της Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου της Εφέσου το 431. Με σαφήνεια και ισορροπία, ο Πρόκλος διατύπωσε τη θέση της Εκκλησίας για τη Θεοτόκο σε μια περίοδο που η συζήτηση γύρω από τη φύση του Χριστού και τον ρόλο της Μαρίας φλεγόταν.

Πέρα από το θεολογικό του έργο, ο Άγιος Πρόκλος άφησε το αποτύπωμά του και ως ποιμενάρχης της πρωτεύουσας. Τα κηρύγματά του διακρίνονται για έναν ήρεμο, παρηγορητικό τόνο, απευθυνόμενο σε μια κοινωνία που συχνά βίωνε κρίσεις και αναταραχές.

Η σημερινή μνήμη υπενθυμίζει τον ρόλο που μπορούν να παίξουν οι ήπιες, συνθετικές φωνές στη δημόσια ζωή — εκείνες που επιδιώκουν τη γέφυρα και όχι τη ρήξη, και που με χαμηλούς τόνους διαμορφώνουν μακρόχρονες σταθερές.