Τις εννέα αλλαγές που θα βελτιώσουν τη διαδικασία προστασίας της πρώτης κατοικίας παρουσίασε στην Ολομέλεια της Βουλής ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας.

Όπως τόνισε, οι αλλαγές αφορούν τόσο σε νέες αιτήσεις που θα υποβληθούν όσο και σε αιτήσεις που έχουν ήδη υποβληθεί, αλλά δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. 

Σύμφωνα με τον Υπουργό, σκοπός των βελτιώσεων του σχεδίου νόμου η περαιτέρω διευκόλυνση των οφειλετών, ώστε περισσότεροι δικαιούχοι να μπορούν να ενταχτούν στις προστατευτικές πρόνοιες του νόμου.

Αναλυτικότερα:

1ον. Επιτρέπεται πλέον να υποβάλλουν αίτηση για να προστατέψουν την 1η κατοικία τους και όσοι διαμένουν σε μισθωμένο ή παραχωρημένο ακίνητο εκτός της περιφερειακής ενότητας στην οποία βρίσκεται η κύρια κατοικία τους. Αφορά κυρίως όσους διαμένουν σε άλλη πόλη, δηλαδή όσους έχουν μετατεθεί εξαιτίας της εργασίας τους, όπως π.χ. αστυνομικοί, στρατιωτικοί, λιμενικοί, πυροσβέστες, τελωνειακοί, ιατροί, νοσηλευτές, δάσκαλοι, καθηγητές κλπ.

2ον. Σε περιπτώσεις που υπάρχουν περισσότεροι του ενός ιδιοκτήτες, δίνεται η δυνατότητα προστασίας ολόκληρης της κατοικίας με αίτηση μόνο του ενός συνιδιοκτήτη. Αφορά για παράδειγμα συγγενείς των οποίων κάποιο εμπλεκόμενο μέλος ζει στο εξωτερικό και αδυνατεί να ενταχθεί στην πλατφόρμα, κληρονόμους που δεν έχουν αποδεχθεί την κληρονομιά του θανόντος, διαζευγμένα ζευγάρια που δεν επικοινωνούν πλέον κλπ.

3ον. Διευκολύνεται η υποβολή αιτήσεων σε περιπτώσεις οφειλετών που βρίσκονται αποδεδειγμένα σε διάσταση, ώστε να μην χρειάζεται η συνυπογραφή της αίτησης από το έτερο εν διαστάσει μέλος, ειδικά σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει επαφή μεταξύ των μελών. 

4ον. Προβλέπεται διάταξη ώστε να δικαιούνται της Κρατικής Επιδότησης όλοι οι συνιδιοκτήτες που αιτούνται της προστασίας της 1ης κατοικίας. Αυτό διευρύνει το προστατευτικό πεδίο σε περιπτώσεις που ένα δάνειο εμπλέκει ως συνοφειλέτες περισσότερα του ενός άτομα. 

5ον. Παρέχεται η δυνατότητα να συμμετέχει εγγυητής μικρότερης ηλικίας σε περιπτώσεις ηλικιωμένων οφειλετών που μέχρι τώρα δεν μπορούσαν να ωφεληθούν από τη ρύθμιση των δόσεων σε βάθος 25-ετίας. Έτσι, εάν ένας οφειλέτης είναι 70 ετών, τότε θα λάμβανε ρύθμιση 10-ετίας, αφού, σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές τραπεζικές οδηγίες, δεν παρέχεται ρύθμιση άνω του 80ου έτους. Πλέον μπορεί να ενταχθεί ένας νέος συνοφειλέτης / εγγυητής, μικρότερης ηλικίας, έτσι ώστε μαζί να λάβουν αποπληρωμή σε 25-ετία, που είναι το μέγιστο που παρέχει ο Νόμος.

6ον. Δίνεται η δυνατότητα στους οφειλέτες που έχουν λάβει στεγαστικό δάνειο από εταιρείες παροχής πιστώσεων, να ρυθμίζουν τις οφειλές τους και να προστατεύουν την 1η κατοικία τους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Ομοίως μπορούν να ρυθμίσουν και τα δάνειά τους που αγοράστηκαν ή ανατέθηκαν σε εταιρείες απόκτησης και διαχείρισης απαιτήσεων (funds / servicers).

7ον. Εάν χρειαστεί κάποια αίτηση να επανυποβληθεί λόγω ελλείψεων ή σφαλμάτων, διατηρείται η προστασία της 1ης κατοικίας στο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την επανυποβολή. Αυτό διευκολύνει τους οφειλέτες που προσήλθαν στην πλατφόρμα, αλλά προέβησαν εξ αμελείας σε σφάλματα. 

8ον. Εφόσον οι πολίτες επιθυμούν να αναθέσουν σε εξειδικευμένο δικηγόρο την προετοιμασία της αίτησής τους, μπορούν πλέον να το πράξουν, με χρηματοδότηση της αμοιβής του δικηγόρου από την τράπεζα που έχει την 1η υποθήκη της κύριας κατοικίας του.

9ον. Σύμφωνα με το Νόμο 4605/2019, αφότου ολοκληρωθεί η διαδικασία ρύθμισης του στεγαστικού δανείου μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, ο πολίτης μπορεί – στη συνέχεια – να υποβάλει αίτηση στο δικαστήριο, με σκοπό τη ρύθμιση και των υπολοίπων οφειλών του (π.χ. λοιπά δάνεια χωρίς υποθήκη στην 1η κατοικία, ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, οφειλές προς ΔΕΚΟ κλπ). 

Όσο αφορά το επίδομα θέρμανσης, ο κ. Σταϊκούρας είπε ότι ηλεκτρονική πλατφόρμα θα είναι ανοικτή για την υποδοχή των αιτήσεων των δικαιούχων τις επόμενες ημέρες. Ανακοίνωσε επίσης, ότι καταργείται το όριο της προηγούμενης κυβέρνησης και το ποσό που θα δοθεί φέτος φτάνει τα 68 εκατομμύρια ευρώ. Το επίδομα ολόκληρης της χειμερινής περιόδου θα δοθεί εμπροσθοβαρώς, σε όλους τους δικαιούχους πριν τα τέλη του τρέχοντος έτους, ενώ θα είναι σημαντικά αυξημένο. Σύμφωνα με τον Υπουργό, για να λάβει ο δικαιούχος το επίδομα αρκεί να πραγματοποιήσει αγορές πετρελαίου θέρμανσης αξίας ίσης ή μεγαλύτερης με το διπλάσιο του ανωτέρω επιδόματος. Έτσι η επιδότηση αυξάνεται στο 50% επί του σχετικού κόστους που καταβάλλει ο δικαιούχος για τις αγορές μέχρι του ανωτέρω ύψους. Επιπροσθέτως, προβλέπεται αύξηση του επιδόματος κατά 10% για κάθε εξαρτώμενο τέκνο, ώστε να καταστεί το επίδομα κοινωνικά ακόμη πιο δίκαιο, λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικά δεδομένα των νοικοκυριών. Επιπλέον, φέτος, για πρώτη φορά, θα λάβουν πρόσθετο επίδομα οι ορεινοί Δήμοι της Α΄ Ζώνης, που αντιμετωπίζονταν ως πεδινοί μέχρι τώρα. Τέλος, οι ορεινές κοινότητες που ανήκουν σε Δήμους που δεν έχουν χαρακτηριστεί ως ορεινοί, θα λάβουν υψηλότερο επίδομα κατά 20%, όπως προβλέπεται για τους ορεινούς Δήμους.

Ακολουθεί η Ομιλία του κ. Σταϊκούρα:

"Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές,

Διακηρυγμένος στόχος της Κυβέρνησης και του Υπουργείου Οικονομικών αποτελεί η αντιμετώπιση του υψηλού ιδιωτικού χρέους το οποίο διογκώθηκε τα τελευταία χρόνια, με την προστασία των πιο ευάλωτων νοικοκυριών που επλήγησαν από την κρίση.
Προς αυτή την κατεύθυνση, τους τελευταίους 4 μήνες, προχωρήσαμε σε συστηματικές και συντονισμένες ενέργειες προκειμένου να βελτιώσουμε το νομοθετικό πλαίσιο προστασίας της 1ης κατοικίας. 
Συγκεκριμένα, στις 29 Αυγούστου, υπεγράφη Κοινή Υπουργική Απόφαση με την οποία καταργήθηκε το πιστοποιητικό βαρών, που αποτελούσε εμπόδιο στην υποβολή αιτήσεων από τους πολίτες.
Δυστυχώς όμως, παρά τη βελτίωση, εξαιτίας των πολλών αδυναμιών που προϋπήρχαν στο νομοθετικό πλαίσιο, τα προβλήματα παραμένουν.
Η διαδικασία δεν προχωράει με τους ρυθμούς που επιθυμούμε, παρά τις μικρές βελτιώσεις.
Μέχρι το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, έχουν δοθεί από τις τράπεζες μόλις 66 προτάσεις ρύθμισης σε σύνολο 31.217 χρηστών που είχαν ξεκινήσει τη διαδικασία προετοιμασίας της αίτησης. 
Εξετάσαμε τα προβλήματα και αναλαμβάνουμε πρόσθετες δράσεις.
Εντοπίσαμε τις αδυναμίες, στην πράξη, του θεσμικού πλαισίου, και νομοθετούμε μία σειρά βελτιώσεων. 
Οι βελτιώσεις που εισηγούμαστε στη Βουλή είναι το αποτέλεσμα όσων κατέθεσαν πολίτες, χρήστες της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. 
Και είναι αναμφίβολα θετικό η Πολιτεία να αποτελεί «καλό αγωγό» της κοινωνίας.
Να ακούει τα προβλήματα και να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την εξεύρεση λύσεων.
Σκοπός των βελτιώσεων του σχεδίου νόμου η περαιτέρω διευκόλυνση των οφειλετών, ώστε περισσότεροι δικαιούχοι να μπορούν να ενταχτούν στις προστατευτικές πρόνοιες του νόμου.
Οι αλλαγές αφορούν τόσο σε νέες αιτήσεις που θα υποβληθούν όσο και σε αιτήσεις που έχουν ήδη υποβληθεί, αλλά δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. 

Αναλυτικότερα:

1ον. Επιτρέπεται πλέον να υποβάλλουν αίτηση για να προστατέψουν την 1η κατοικία τους και όσοι διαμένουν σε μισθωμένο ή παραχωρημένο ακίνητο εκτός της περιφερειακής ενότητας στην οποία βρίσκεται η κύρια κατοικία τους. 
Αφορά κυρίως όσους διαμένουν σε άλλη πόλη, δηλαδή όσους έχουν μετατεθεί εξαιτίας της εργασίας τους, όπως π.χ. αστυνομικοί, στρατιωτικοί, λιμενικοί, πυροσβέστες, τελωνειακοί, ιατροί, νοσηλευτές, δάσκαλοι, καθηγητές κλπ.

2ον. Σε περιπτώσεις που υπάρχουν περισσότεροι του ενός ιδιοκτήτες, δίνεται η δυνατότητα προστασίας ολόκληρης της κατοικίας με αίτηση μόνο του ενός συνιδιοκτήτη. 
Αφορά για παράδειγμα συγγενείς των οποίων κάποιο εμπλεκόμενο μέλος ζει στο εξωτερικό και αδυνατεί να ενταχθεί στην πλατφόρμα, κληρονόμους που δεν έχουν αποδεχθεί την κληρονομιά του θανόντος, διαζευγμένα ζευγάρια που δεν επικοινωνούν πλέον κλπ.

3ον. Διευκολύνεται η υποβολή αιτήσεων σε περιπτώσεις οφειλετών που βρίσκονται αποδεδειγμένα σε διάσταση, ώστε να μην χρειάζεται η συνυπογραφή της αίτησης από το έτερο εν διαστάσει μέλος, ειδικά σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει επαφή μεταξύ των μελών. 

4ον. Προβλέπεται διάταξη ώστε να δικαιούνται της Κρατικής Επιδότησης όλοι οι συνιδιοκτήτες που αιτούνται της προστασίας της 1ης κατοικίας. 
Αυτό διευρύνει το προστατευτικό πεδίο σε περιπτώσεις που ένα δάνειο εμπλέκει ως συνοφειλέτες περισσότερα του ενός άτομα. 

5ον. Παρέχεται η δυνατότητα να συμμετέχει εγγυητής μικρότερης ηλικίας σε περιπτώσεις ηλικιωμένων οφειλετών που μέχρι τώρα δεν μπορούσαν να ωφεληθούν από τη ρύθμιση των δόσεων σε βάθος 25-ετίας. 
Έτσι, εάν ένας οφειλέτης είναι 70 ετών, τότε θα λάμβανε ρύθμιση 10-ετίας, αφού, σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές τραπεζικές οδηγίες, δεν παρέχεται ρύθμιση άνω του 80ου έτους. 
Πλέον μπορεί να ενταχθεί ένας νέος συνοφειλέτης / εγγυητής, μικρότερης ηλικίας, έτσι ώστε μαζί να λάβουν αποπληρωμή σε 25-ετία, που είναι το μέγιστο που παρέχει ο Νόμος.

6ον. Δίνεται η δυνατότητα στους οφειλέτες που έχουν λάβει στεγαστικό δάνειο από εταιρείες παροχής πιστώσεων, να ρυθμίζουν τις οφειλές τους και να προστατεύουν την 1η κατοικία τους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. 
Ομοίως μπορούν να ρυθμίσουν και τα δάνειά τους που αγοράστηκαν ή ανατέθηκαν σε εταιρείες απόκτησης και διαχείρισης απαιτήσεων (funds / servicers).

7ον. Εάν χρειαστεί κάποια αίτηση να επανυποβληθεί λόγω ελλείψεων ή σφαλμάτων, διατηρείται η προστασία της 1ης κατοικίας στο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την επανυποβολή. 
Αυτό διευκολύνει τους οφειλέτες που προσήλθαν στην πλατφόρμα, αλλά προέβησαν εξ αμελείας σε σφάλματα. 

8ον. Εφόσον οι πολίτες επιθυμούν να αναθέσουν σε εξειδικευμένο δικηγόρο την προετοιμασία της αίτησής τους, μπορούν πλέον να το πράξουν, με χρηματοδότηση της αμοιβής του δικηγόρου από την τράπεζα που έχει την 1η υποθήκη της κύριας κατοικίας του.

9ον. Σημειώνεται επίσης ότι σύμφωνα με το Νόμο 4605/2019, αφότου ολοκληρωθεί η διαδικασία ρύθμισης του στεγαστικού δανείου μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, ο πολίτης μπορεί – στη συνέχεια – να υποβάλει αίτηση στο δικαστήριο, με σκοπό τη ρύθμιση και των υπολοίπων οφειλών του (π.χ. λοιπά δάνεια χωρίς υποθήκη στην 1η κατοικία, ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, οφειλές προς ΔΕΚΟ κλπ). 

Όμως, δεν περιοριζόμαστε μόνο σε αυτές τις νέες προβλέψεις του σχεδίου νόμου. 
Προωθήσαμε σήμερα κοινή υπουργική απόφαση, που αποσκοπεί στην κατάργηση των απαιτούμενων υποχρεωτικών δικαιολογητικών, ώστε να καταστεί η διαδικασία ευκολότερη και ταχύτερη για τους πολίτες.
Πλέον η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά, χωρίς να απαιτείται η προσκόμιση οποιουδήποτε δικαιολογητικού. 
Καμία γραφειοκρατία και καμία διοικητική διαδικασία για τον πολίτη. 
Και πρωτίστως κανένα πρόσθετο έξοδο για τη συμμετοχή του πολίτη στην διαδικασία του νόμου.

Τέλος, Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η Κυβέρνηση είναι έτοιμη, σε διαβούλευση με τους θεσμούς, να αναλάβει, έγκαιρα, πρόσθετες πρωτοβουλίες ώστε να διευκολύνει τους πολίτες, εξαιρώντας τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, να αντιμετωπίσουν το ιδιωτικό χρέος που σωρεύθηκε, κυρίως, τα τελευταία χρόνια. 
Γνωρίζουμε καλά ότι πρόκειται για μια μεγάλη πρόκληση. 
Γνωρίζουμε ότι έχουμε να διαχειριστούμε μια πραγματική κατάσταση, η οποία επηρεάζει ποιοτικά τη ζωή των πολιτών. 
Είμαστε όμως εδώ για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα, με αποτελεσματικότητα και ρεαλισμό.  
Χωρίς αυταπάτες και στρουθοκαμηλισμούς. 

Στο πλαίσιο αυτό, με διάταξη τροπολογίας που καταθέσαμε στη Βουλή, καταργείται το όριο των 58 εκατ. ευρώ που είχε θεσπίσει η προηγούμενη Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για το επίδομα θέρμανσης, τον Μάιο του 2017, και ίσχυσε από 1.1.2018. 
Με την κατάργηση του ανωτάτου ορίου της συνολικής δαπάνης, υλοποιείται η κυβερνητική δέσμευση για την αυξημένη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης, καθώς το ποσό που θα δαπανηθεί εφέτος εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 68 εκατ. ευρώ.
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα θα είναι ανοικτή για την υποδοχή των αιτήσεων των δικαιούχων τις επόμενες ημέρες.   
Υπενθυμίζεται ότι το επίδομα ολόκληρης της χειμερινής περιόδου θα δοθεί εμπροσθοβαρώς, σε όλους τους δικαιούχους πριν τα τέλη του τρέχοντος έτους. 
Το επίδομα θα είναι σημαντικά αυξημένο, αποτέλεσμα του πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου που δημιουργήθηκε εφέτος, και ο οποίος κατευθύνεται αποκλειστικά στην κοινωνία, ιδιαίτερα στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα.
Συγκεκριμένα, πέρυσι είχε δοθεί επίδομα ύψους 0,16 ευρώ ανά λίτρο πετρελαίου θέρμανσης, και υπήρχαν συγκεκριμένα όρια κατανάλωσης με βάση τα τετραγωνικά της κατοικίας και την γεωγραφική ζώνη.
Ωστόσο αυτό είχε ως συνέπεια είτε να επιδοτείται ένα μικρό μόνο μέρος του κόστους που κατέβαλε ο δικαιούχος, είτε νοικοκυριά που δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να καταναλώσουν το μέγιστο επιτρεπτό να λαμβάνουν πολύ μικρότερη επιδότηση από αυτή που δικαιούνταν. 
Φέτος, για να λάβει ο δικαιούχος το ανωτέρω επίδομα αρκεί να πραγματοποιήσει αγορές πετρελαίου θέρμανσης αξίας ίσης ή μεγαλύτερης με το διπλάσιο του ανωτέρω επιδόματος. 
Έτσι η επιδότηση αυξάνεται στο 50% επί του σχετικού κόστους που καταβάλλει ο δικαιούχος για τις αγορές μέχρι του ανωτέρω ύψους. 
Με αυτό τον τρόπο νοικοκυριά που δεν έχουν την δυνατότητα να καταναλώσουν μεγάλες ποσότητες, θα λάβουν σημαντικά υψηλότερο επίδομα. 
Επιπροσθέτως, προβλέπεται αύξηση του επιδόματος κατά 10% για κάθε εξαρτώμενο τέκνο, ώστε να καταστεί το επίδομα κοινωνικά ακόμη πιο δίκαιο, λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικά δεδομένα των νοικοκυριών. 
Επιπλέον, φέτος, για πρώτη φορά, θα λάβουν πρόσθετο επίδομα οι ορεινοί Δήμοι της Α΄ Ζώνης, που αντιμετωπίζονταν ως πεδινοί μέχρι τώρα.
Επίσης, οι ορεινές κοινότητες που ανήκουν σε Δήμους που δεν έχουν χαρακτηριστεί ως ορεινοί, θα λάβουν υψηλότερο επίδομα κατά 20%, όπως προβλέπεται για τους ορεινούς Δήμους.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η βελτίωση του πλαισίου προστασίας της 1ης κατοικίας, καθώς και η ενίσχυση και εμπροσθοβαρής αξιοποίηση του επιδόματος θέρμανσης αποδεικνύουν ότι η σημερινή Κυβέρνηση και το Οικονομικό Επιτελείο λειτουργούν με όρους οικονομικής αποτελεσματικότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης, με οδηγό το συμφέρον της χώρας και όλων των πολιτών της, ιδιαίτερα των μεσαίων και χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων της κοινωνίας.
Η προσπάθειά μας συνεχίζεται, μεθοδικά και αποφασιστικά."