Έντονες είναι οι αντιρρήσεις των Ευρωπαίων ασφαλιστών στο ενδεχόμενο μιας απόλυτης κατάργησης των προμηθειών στα βασιζόμενη σε ασφάλιση επενδυτικά προϊόντα.
Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με πληροφορίες του Nextdeal.gr, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη οι εργασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κατάστρωση της Στρατηγικής της ΕΕ για την Προστασία του Ιδιώτη Επενδυτή (εφεξής RIS), η οποία εκτιμάται ότι θα κατατεθεί εντός Απριλίου τρέχοντος έτους.
H RIS αναμένεται να επιφέρει αλλαγές στην ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία που διέπει τoν τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στο σύνολό τους και σε επίπεδο ασφάλισης τα βασιζόμενα σε ασφάλιση επενδυτικά προϊόντα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων ζωής, αποκαλούμενα στα ευρωπαϊκά νομικά κείμενα ως IBIPs (Insurance Based Investment Products).
Σύμφωνα με πληροφορίες του Nextdeal έχει γίνει αντιληπτό ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο των εσωτερικών διεργασιών και της εκπόνησης εκτίμησης αντικτύπου για τις ανάγκες διαμόρφωσης της RIS εξετάζει διάφορες πολιτικές επιλογές.
Μεταξύ των σκέψεων που έχουν προκύψει στο πλαίσιο των παραπάνω εργασιών και οι οποίες προβληματίζουν έντονα, αφορά σε ενδεχόμενη πρόθεση της Επιτροπής να προωθήσει εντός της RIS ρύθμιση, η οποία θα ορίζει την καθολική απαγόρευση των προμηθειών σε ολόκληρο τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Με άλλα λόγια, στους σχεδιασμούς της φαίνεται να εντάσσεται η επέκταση της απαγόρευσης που ισχύει σήμερα με βάση τη MIFID ΙΙ 1αποκλειστικά στις ανεξάρτητες πωλήσεις, σε κάθε είδους πώληση ιδιωτικού επενδυτικού προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων των βασιζόμενων σε ασφάλιση επενδυτικών προγραμμάτων και ανεξαρτήτως καναλιού διανομής.
Σε όλες τις παραπάνω εξελίξεις, η ευρωπαϊκή ασφαλιστική αγορά διατυπώνει έντονα τις ανησυχίες της, τις οποίες συμμερίζεται απόλυτα η ελληνική ασφαλιστική αγορά. Ειδικότερα, ο ευρωπαϊκός προβληματισμός συμπυκνώνεται στα εξής σημεία:
- Είναι σημαντικό το ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ να λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ασφαλιστικού προϊόντος (π.χ. ασφαλιστική κάλυψη, εγγυήσεις ή μηχανισμούς προστασίας του κεφαλαίου, ευελιξία πληρωμών κ.λπ.), την ποικιλομορφία των ευρωπαϊκών αγορών και το γεγονός, ότι οι καταναλωτές εκτιμούν τις επαγγελματικές συμβουλές που λαμβάνουν, όταν επενδύουν.
- Σε πολλές αγορές, όπως στην ελληνική, οι προμήθειες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του συστήματος και της κουλτούρας διανομής των επενδυτικών προϊόντων που προορίζονται για τους ιδιώτες επενδυτές. Άνευ αυτών η πρόσβαση των καταναλωτών σε επαγγελματικές συμβουλές θα περιοριζόταν σημαντικά.
- Σε κράτη μέλη, όπου η παροχή συμβουλών είναι υποχρεωτική, κάτι που ισχύει, με ελάχιστες αποκλίσεις, στην Ελλάδα με τον ν. 4583/2018, η πλήρης απαγόρευση των προμηθειών θα λειτουργούσε ως επιπρόσθετος ανασταλτικός παράγοντας στη συμμετοχή των καταναλωτών στις χρηματοπιστωτικές αγορές, υπονομεύοντας εν τέλει τον στόχο της ίδιας της RIS, ο οποίος συνίσταται στην ενθάρρυνση των καταναλωτών να σχεδιάζουν το χρηματοοικονομικό/ αποταμιευτικό τους μέλλον και να αξιοποιούν στο έπακρο τα κεφάλαιά τους. Ιδίως στην περίπτωση της Ελλάδας, μιας αγοράς ανώριμης σε σχέση με τους μέσους ευρωπαϊκούς όρους, ο αντίκτυπος θα είναι εντονότερος και η απαγόρευση θα ανέκοπτε κάθε βιώσιμη προοπτική περαιτέρω ανάπτυξης. Επιπλέον, θα οδηγούσε σε συρρίκνωση του τομέα της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης στη χώρα.
- Χαρακτηριστικά παραδείγματα χωρών, όπου επιβλήθηκε η απαγόρευση των προμηθειών και των συνεπειών που αυτή επέφερε, είναι τα εξής:
- Στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ισχύει η απαγόρευση από το 2012, η FCA διαπίστωσε ότι το 2021 μόλις το 8% των ενηλίκων έλαβε οικονομικές συμβουλές τους προηγούμενους 12 μήνες.
- Στην Αυστραλία, μετά την εισαγωγή της απαγόρευσης των προμηθειών, ο OliverWyman (2021) διαπίστωσε ότι μόνο 1 στους 10 Αυστραλούς έχει λάβει συμβουλές.
- Στη Γερμανία, από μια μελέτη της KPMG (2021) για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες προέκυψε ότι μόλις το 0,3% των ερωτηθέντων θα ήταν πρόθυμο να πληρώσει την τρέχουσα μέση ωριαία αμοιβή των 180 € για μια επενδυτική συμβουλή.
Οι επιπτώσεις από τον de facto αποκλεισμό των καταναλωτών από την πρόσβαση σε επαγγελματίες για τη λήψη επαγγελματικής συμβουλής, θα ήταν εξαιρετικά σοβαρές. Στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου η συμβουλή είναι εκ του νόμου επιβεβλημένη, θα ισοδυναμούσε με αντικίνητρο για την αγορά ασφαλιστικών προϊόντων, από τα οποία οι Έλληνες καταναλωτές θα είχαν την ευκαιρία να αποκομίσουν ουσιώδη οφέλη για τις ανάγκες του συνταξιοδοτικού προγραμματισμού τους, λαμβάνοντας υπόψη τις διαδοχικές περικοπές που υπέστησαν οι συντάξεις κατά την περίοδο της δημοσιονομικής κρίσης.
