Γράφει η Μυρτώ Χαμπάκη, Group International Projects & Solvency II ARAG SE*

Από σήμερα η Αττική μπαίνει ξανά σε αυστηρό lockdown. Ήρθε δυστυχώς η σειρά της πρωτεύουσας, μετά τις τραγικές εικόνες της συμπρωτεύουσας, να σηκώσει στους ώμους της το τρίτο κύμα της πανδημίας το οποίο προς το παρόν βρίσκεται σε εξέλιξη. Τηλεργασία, τηλεκπαίδευση, απαγόρευση κυκλοφορίας, κλειστά καταστήματα μόνο με online λειτουργία και νοσοκομεία που πλησιάζουν την πληρότητα. Μια κοινωνία βυθισμένη πια σε κατάθλιψη, παλεύει με την αβεβαιότητα της επόμενης μέρας αλλά και το φόβο της ασθένειας.

Τα «σπιτικά γραφεία» το κλάδου μας για ακόμα μια φορά ετοιμάστηκαν για να εξυπηρετήσουν τους καταναλωτές ασφαλιστικών προϊόντων, μέσω τηλεφώνου, email, βιντεοκλήσεων και άλλων εργαλείων που προσφέρονται από ασφαλιστικές εταιρίες και εταιρίες διαμεσολάβησης, για να διασφαλιστεί για ακόμα μια φορά η συνέχεια των εργασιών.

Διανύοντας όμως σχεδόν ένα χρόνο από τότε που για πρώτη φορά εμφανίστηκε το πρώτο ξέσπασμα των κρουσμάτων του COVID 19 στη Κίνα, είναι απόλυτα λογικό να υπάρχει έντονος προβληματισμός για το ποιά θα είναι η επόμενη μέρα που θα ξημερώσει για την ανθρωπότητα αλλά και για το ποιά θα είναι η επόμενη μέρα για τον κλάδο μας. Η πανδημία δυστυχώς απέδειξε ότι ο προγραμματισμός αλλά και η ροή των εργασιών μας ανά πάσα στιγμή να ανατραπούν και ότι δυστυχώς, η ανθρωπότητα δεν μπόρεσε για ακόμα μια φορά να εντοπίσει αλλά και να περιορίσει ένα παγκόσμιο κίνδυνο εν τη γενέσει του.

Πριν το ξέσπασμα της πανδημίας τα «πρωτοσέλιδα» για τις εξελίξεις στον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης επικεντρώνονταν στην ραγδαία διείσδυση της τεχνολογίας -του λεγόμενου Insurtech- στην ασφαλιστική βιομηχανία. Ήδη, αρκετό καιρό πριν από την πανδημία τα παραδοσιακά δίκτυα εξέφραζαν τις έντονες ανησυχίες τους για τον ρόλο τους σε ένα περιβάλλον όπου η λογική «ψηφιοποίηση ή θάνατος» (digitalize or die), περνά αρνητικά υποσυνείδητα μηνύματα. Όπως είναι αναμενόμενο για τον ανθρώπινο νου, το αρνητικό μήνυμα «θάνατος» υπερτερεί της επιλογής της «ψηφιοποίησης»! Ο παραδοσιακός διαμεσολαβητής εύλογα μπήκε σε «survival mode», αισθανόμενος ότι απειλείται άμεσα από την ανάπτυξη της τεχνολογίας και των InsurTech, τα οποία αντιμετώπιζε με καχυποψία και έβλεπε κυρίως ως ανταγωνιστές. Η τεχνολογία όμως φάνηκε τελικά πως δεν ήταν εχθρός. Αντιθέτως, υπό τις συνθήκες που διανύουμε απετέλεσε «εργαλείο επιβίωσης» για τα παραδοσιακά δίκτυα.

Οι ασφαλιστικές εταιρίες, προ της πανδημίας είχαν ήδη αρχίσει να κατανοούν την έννοια του «συνδεδεμένου καταναλωτή» ανταποκρινόμενες στον καταιγισμό τεχνολογίας και να ενσωματώνουν την καινοτομία στην ασφάλιση ως στρατηγική ανάπτυξης. Το InsurTech με τον αυτοματισμό στο underwriting, αυτοματισμό στα claims, τη τεχνητή νοημοσύνη στην πώληση, χρήση των ψηφιακών συσκευών που επιτρέπει την μεγάλη εισροή και επεξεργασία δεδομένων για την δημιουργία προσωποποιημένων ασφαλιστικών προϊόντων, ήταν και εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για τους μεγάλους παίκτες του κλάδου.

Η πανδημία, πλέον, είναι βέβαιο λειτουργεί ως τεχνολογικός επιταχυντής και για την κοινωνία αλλά και για τον κλάδο της Ιδιωτικής Ασφάλισης. Ποια είναι όμως η εικόνα της επόμενης ημέρας για τον κλάδο;

Η κοινωνία δεν θα είναι η ίδια μετά την πανδημία. Οι επιχειρήσεις δεν θα είναι οι ίδιες μετά την πανδημία. Η εργασία δεν θα είναι η ίδια μετά την πανδημία. Η οικονομία δεν θα είναι η ίδια μετά την πανδημία. Θα ήταν αφέλεια να πιστέψουμε ότι ο ασφαλιστικός κλάδος θα παραμείνει ο ίδιος.

H κοινωνία, μετά τα αλλεπάλληλα κύματα της πανδημίας βρίσκεται πλέον σε αναταραχή, αρχίζει να υποφέρει από τις οικονομικές συνέπειες αλλά και να αποξενώνεται και να «παρανοεί» μπροστά στον αόρατο εχθρό με σενάρια συνωμοσίας. Οι επιχειρήσεις, ειδικά στους σφοδρά πληττόμενους κλάδους, είναι αμφίβολο εάν θα καταφέρουν να λειτουργήσουν ξανά στην πλειοψηφία τους μετά τα αλλεπάλληλα κύματα του ιού. Η εύθραυστη οικονομία μετά από μια δεκαετία οικονομικής ύφεσης και με ένα ακόμα καθολικό lockdown που σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών αυξάνει κατά 3 δισ. μηνιαία το δημοσιονομικό κόστος, αντιμετωπίζει συνθήκες αντίστοιχες με αυτές μιας πολεμικής σύρραξης. Και η εργασία, παραμένει ασταθής, εξ αποστάσεως, με περιορισμούς και δυσκολίες.

Το αναδυόμενο προφίλ των καταναλωτών, μέσα στην πανδημία έχει έντονα ψηφιακά χαρακτηριστικά και στη χώρα μας. Παρατηρείται μια συνεχώς αυξανόμενη δημοτικότητα των ανέπαφων τρόπων πληρωμής ενώ σχεδόν οι Millennials αποφεύγουν τις επαφές με τερματικά πληρωμών σύμφωνα με σχετική έρευνα. Η ίδια έρευνα ανέδειξε ότι 4 στους 10 ηλικιωμένους πλέον δηλώνουν έτοιμοι να εγκαταλείψουν εντελώς τη χρήση μετρητών στο εξής ενώ κατά τη διάρκεια της καραντίνας, οι μισοί Έλληνες (51%) εξόφλησαν τους τους λογαριασμούς για τις δαπάνες του νοικοκυριού τους μέσω διαδικτύου ή mobile εφαρμογών.

Το 70% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι ακόμα και μετά το lockdown θα εξακολουθήσει να πληρώνει τους λογαριασμούς οικιακών εξόδων αποκλειστικά και μόνο online.

Τα μεγάλα ερωτήματα που αντιμετωπίζει η ασφαλιστική βιομηχανία παγκοσμίως αυτή τη στιγμή και υπό τα υφιστάμενα δεδομένα της πανδημίας, επικεντρώνονται αφενός στην επιτάχυνση της ψηφιακής μεταμόρφωσης και την αναμόρφωση των υφιστάμενων επιχειρηματικών μοντέλων και αφετέρου στην κατάλληλη προσαρμογή και ενσωμάτωση των νέων συνθηκών εργασίας και τηλεργασίας για την ομαλή ροή των εργασιών τους. Οι προβληματισμοί αυτοί δεν διαφέρουν ούτε στη χώρα μας. Επιπλέον, ενισχύονται και με αυτούς της αβεβαιότητας για την οικονομική κατάστασης της χώρας σε συνδυασμό με την αγοραστική δυνατότητα των καταναλωτών.

Όπως ανέκαθεν συνέβαινε μετά από παγκόσμιες καταστροφές, μετά την υποχώρηση του COVID 19 ένας νέος, διαφορετικός και ίσως πιο ώριμος από την νέα εμπειρία κόσμος, θα πορευτεί προς το μέλλον. Η παγκόσμια «σύρραξη» που βιώνουμε τον τελευταίο ένα χρόνο, χωρίς βόμβες και στρατούς, αλλά με ανάλογα θύματα και ανάλογες οικονομικές επιπτώσεις, θα αποτελέσει την αιτία για επιταχυνόμενη μετάβαση στο ψηφιακό κόσμο, τον ψηφιακό καταναλωτή και τις ψηφιακές υπηρεσίες.

H επόμενη μέρα της ιδιωτικής ασφάλισης, προβλέπεται και αυτή να είναι σαφώς πιο ψηφιακή. Ο κλάδος μας θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις νέες καταναλωτικές ανάγκες με νέα προϊόντα αλλά και τις νέες καταναλωτικές συμπεριφορές με ενισχυμένα εργαλεία εξ αποστάσεως επικοινωνίας, πώλησης, εξυπηρέτησης συμβολαίων, καταβολής ζημιών και εκτέλεσης πληρωμών. Το διάστημα που θα μεσολαβήσει μέχρι την υποχώρηση της πανδημίας και της επιστροφής στην νέα κανονικότητα θα είναι κρίσιμο, αφού είναι στρατηγικά σημαντικό να χρησιμοποιηθεί ως «περίοδος προετοιμασίας» για τον κόσμο που θα αναδυθεί στα επόμενα χρόνια αλλά και ασπίδα προστασίας σε παρόμοια γεγονότα.

Μυρτώ Χαμπάκη
Group International Projects & Solvency II
ARAG SE (Greek Branch)

H Μυρτώ Χαμπάκη σπούδασε Οικονομικά (Β.Α) και πήρε το μεταπτυχιακό στις Ευρωπαϊκές και Ομοσπονδιακές Σπουδές (Μ.Α). Διαθέτει μακρόχρονη εμπειρία στον χρηματοοικονομικό τομέα και τα τελευταία 24 χρόνια και έχει διατελέσει στέλεχος στον ελεγκτικό, τραπεζικό και συμβουλευτικό κλάδο στην Ελλάδα έχοντας εργαστεί σε θέσεις ευθύνης στην Deloitte, την Τράπεζα Κύπρου Ελλάδος, την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος και την Crow SOL Συμβουλευτική. Στον ασφαλιστικό κλάδο εντάχθηκε το 2000 όπου εργάζεται μέχρι σήμερα στην ARAG SE. Ασχολήθηκε με την εφαρμογή της Οδηγίας Solvency II, ενώ διετέλεσε μέλος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής για την ενσωμάτωση της στο ελληνικό δίκαιο καθώς και μέλος της Solvency II Steering Group της Insurance Europe στις Βρυξέλλες. Διδάσκει εξειδικευμένα σεμινάρια σε στελέχη και αρθρογραφεί συστηματικά στον κλαδικό τύπο στην Ελλάδα , την Κύπρο και το εξωτερικό. Είναι συγγραφέας πέντε βιβλίων, τρία εκ των οποίων αφορούν στην Ιδιωτική Ασφάλιση με θεματολογία την Οδηγία Solvency II και την Οδηγία IDD για Ελλάδα και Κύπρο. Είναι πιστοποιημένη Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Πιστοποιημένη επαγγελματίας στον Εσωτερικό Έλεγχο και την Κανονιστική Συμμόρφωση από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Πιστοποιημένη επαγγελματίας για την αποφυγή Ξεπλύματος Χρήματος και την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας επίσης από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι ιδρυτής της εταιρίας Experto Crede όπου προΐσταται των συμβουλευτικών υπηρεσιών (Advisory Partner).