Αφορμή για το παρόν άρθρο ήταν πρόσφατα δημοσιεύματα αναφορικά με απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, βασιζόμενη σε εγκύκλιο του πρώην Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, με την οποία καλείται γιατρός του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας να καταβάλει ο ίδιος 850.000 ευρώ για ιατρική επιπλοκή που συνέβη σε ασθενή του πριν από 17 χρόνια.

Σχετικό δημοσίευμα στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ της Λάρισας, 6  Δεκεμβρίου 2019,  αναφέρει χαρακτηριστικά: «Την ακύρωση του εξοντωτικού καταλογισμού του ποσού των 850 χιλιάδων ευρώ στον Λαρισαίο γιατρό για ιατρικό λάθος ζητά η Ομοσπονδία των Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών (ΟΕΝΓ) διεκδικώντας την απόσυρση της εγκυκλίου καθώς και την πλήρη, καθολική ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης με ευθύνη της εργοδοσίας και του κράτους». (Σημειώνεται σχετικά πως η υπουργική εγκύκλιος που εκδόθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2018, προέβλεπε ότι λόγω της μεγάλης πληθώρας των ιατρικών λαθών που συμβαίνουν στα δημόσια νοσοκομεία (τα οποία μέχρι τώρα μετά από τις προσφυγές των ασθενών καλούνται -από το δικό τους πάγιο προϋπολογισμό- να αποζημιώσουν τους δικαιωθέντες ασθενείς), θα πρέπει στο εξής οι ίδιοι οι γιατροί να καταβάλλουν τα ποσά που τους επιδικάζουν τα δικαστήρια για ιατρικά λάθη!)

Εύλογες ήταν οι πρόσφατες δημοσιεύσεις κειμένων του κ. Άρη Μπερζοβίτη στην ηλεκτρονική εφημερίδα NEXTDEAL με τίτλους "Επιτακτική η ανάγκη να ασφαλίζονται οι γιατροί για αστική ευθύνη" και "«Ιατρική αμέλεια» του γιατρού να μην ασφαλίζει τον εαυτό του για ιατρική αμέλεια!"
Ωστόσο, το θέμα της Ασφάλισης Ιατρικής Ευθύνης, της δημιουργίας δηλαδή ενός αξιόπιστου μηχανισμού που να αποζημιώνει περιπτώσεις σωματικής βλάβης ή θανάτου από ιατρικό λάθος ή παράλειψη γιατρού ή/και νοσοκομείου, δεν είναι τόσο απλό, στο πλαίσιο μια ανώριμης αγοράς όπου:

• η Πολιτεία εθελοτυφλεί στις απαιτήσεις των σύγχρονων εξελίξεων και αποφεύγει να θεσμοθετήσει ουσιαστικά και με αντικειμενικό τρόπο την Ιατρική Ευθύνη
• τα δικαστήρια και οι δικηγόροι διαχειρίζονται τις υποθέσεις ιατρικής ευθύνης με τρόπο αναχρονιστικό και εξοντωτικό για τους παθόντες, που δεν συνάδει με τη διεθνή πρακτική νομολογία
• τα Νοσοκομεία (δημόσια και ιδιωτικά) και οι Γιατροί (δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) δείχνουν να μη συνειδητοποιούν τις αντικειμενικές ευθύνες τους και να μην ενδιαφέρονται για την ουσία της ασφαλιστικής κάλυψης των ευθυνών τους,
• η εγχώρια Ασφαλιστική Αγορά (Ασφαλιστικές Εταιρείες και Ασφαλιστικοί Διαμεσολαβητές) αδυνατεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων με τη δέουσα πληρότητα σύμφωνα με την ισχύουσα ευρωπαϊκή πρακτική εμπειρία. 

Για μια ακόμη φορά κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί η ανωριμότητα της εγχώριας αγοράς και η αδυναμία / αδιαφορία των αρμόδιων φορέων στο να προσεγγίσουν ορθολογικά ένα σοβαρό και περίπλοκο θέμα όπως είναι η Ασφάλιση Ιατρικής Ευθύνης Γιατρών και Νοσοκομείων. 

• Η Πολιτεία πρέπει να θεσμοθετήσει την Ασφάλιση Ιατρικής Ευθύνης τόσο των νοσοκομείων όσο και των γιατρών τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Εξάλλου, είναι σαφής η προτροπή της προ 10ετίας Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την ασφάλιση της επαγγελματικής ευθύνης όσων προσφέρουν στους Καταναλωτές  υπηρεσίες που έχουν σχέση με την υγεία, την ασφάλεια και το χρήμα.
• Τα Νοσοκομεία (δημόσια και ιδιωτικά) πρέπει να ασφαλίζονται για την ευθύνη τους έναντι των ασθενών / Τρίτων, καλύπτοντας το μόνιμο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό τους, για τα τυχόν λάθη ή παραλείψεις τους. Δεν είναι σωστό τα Δημόσια Νοσοκομεία να ζητούν από τους μόνιμους γιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό  που προσλαμβάνουν, εκπαιδεύουν και ελέγχουν να ασφαλιστούν οι ίδιοι για την επαγγελματική αστική ευθύνη τους. Στη βάση αυτή θεωρείται ατυχής η προαναφερθείσα Εγκύκλιος του Υπουργείου όπως και η σχετική απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
• Φυσικά, στα Ιδιωτικά Νοσοκομεία είναι επιβεβλημένο να υπάρχει συμβατική απαίτηση ώστε οι συνεργαζόμενοι ιδιώτες γιατροί να διαθέτουν επαρκή ασφαλιστική κάλυψη για την Επαγγελματική Ευθύνη έναντι των ασθενών τους. Είναι μεν σωστό αλλά ελλιπές / ανεπαρκές το συμβατικό αυτό μέτρο, όταν δεν συνδυάζεται με κατάλληλη / επαρκή ασφαλιστική κάλυψη της Αστικής Ευθύνης και του ίδιου του νοσοκομείου, το οποίο ευθύνεται «αλληλέγγυα και εις ολόκληρο» με τους συνεργαζόμενους γιατρούς.    
• Οι συνδικαλιστικοί φορείς των Γιατρών και Ομοσπονδία των Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών θα πρέπει να δουν το θέμα αντικειμενικά επί της ουσίας και όχι αφορίζοντας την Ιδιωτική Ασφάλιση χαρακτηρίζοντάς την μάλιστα ως μηχανισμό ευκαιριακού πλουτισμού των Ασφαλιστικών Εταιρειών. Θα πρέπει να δουν το θέμα από την σκοπιά της ουσιαστικής νομικής και οικονομικής προστασίας των μελών τους λαμβάνοντας υπόψη πως η Ασφάλιση Ιατρικής Ευθύνης δεν είναι καθόλου εύκολη και κερδοφόρα υπόθεση για την οποιαδήποτε Ασφαλιστική Εταιρεία, όταν μάλιστα εφαρμόζεται με διεθνείς προδιαγραφές αξιόπιστων ασφαλιστηρίων. 

Είναι καιρός παρόμοια θέματα που αγγίζουν την κοινωνία να αντιμετωπιστούν με το σύγχρονο τρόπο που εδώ και πολλά χρόνια ισχύει και εφαρμόζεται στις ευρωπαϊκές χώρες. Διαφορετικά θα ακούμε και θα διαβάζουμε όλο και πιο συχνά δραματικά περιστατικά όπως αυτό της Τετάρτης 4 Δεκεμβρίου στο protothema.gr, όπου αναφέρεται η κραυγή μιας μάνας, 16χρονου κοριτσιού που έχασε τη ζωή της στο Νοσοκομείο Τρικάλων τον περασμένο Φεβρουάριο, από μια «απλή ίωση». «Κάποιος πρέπει να πληρώσει για τον άδικο χαμό του παιδιού μου»!

Ο Γιώργος Κουτίνας είναι Εμπειρογνώμων Ασφαλίσεων και Διευθύνων Σύμβουλος της «ΚΟΥΤΙΝΑΣ ΑΕ – Insurance Brokers, Ανταποκριτές Lloyd's» (in[email protected],  www.gkoutinas.gr).