Nextdeal newsroom, 17/10/2013 - 07:32 facebook twitter linkedin Συνταξιοδοτικό: Καν' το όπως οι Αυστραλοί... Nextdeal newsroom, 17/10/2013 facebook twitter linkedin του Κώστα Πλατή, CFA* Κατά τη διάρκεια της κρίσης αναδείχτηκε και στην Ελλάδα ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δυτικές κοινωνίες..Αυτό της βιωσιμότητας του υφιστάμενου συνταξιοδοτικού συστήματος. Και αν στις αρχές του 2000 οι όποιες δειλές προσπάθειες μεταρρύθμισης (νόμος Γιαννίση) έπεσαν στο κενό, οι καινούργιες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί απαιτούν την αλλαγή μοντέλου. Πέρα από τις προφανείς μεταβολές στα δημογραφικά χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας (γήρανση πλυθησμού), τόσο η κρίση αλλά κυρίως η κακοδιαχείριση των αποθεματικών των ταμείων επιτάχυναν την κατάρευση του συστήματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ταμείο αλληλοβοήθειας τραπεζοϋπαλλήλων (ΤΑΠΙΛΤ-ΑΤ) το οποίο χωρίς να έχει πρόβλημα εισφοροδιαφυγής που αντιμετώπιζουν άλλοι οργανισμοί (βλέπε ΟΑΕΕ), εμφανίζει έλλειμα που ξεπερνά το 1δις ευρώ (Capital.gr)! Τι γίνεται όμως στον υπόλοιπο κόσμο; Πως προσαρμόζονται οι υπόλοιπες χώρες στα νέα δημογραφικά, οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα;Ολο και περισσότεροι στρέφουν το βλέμμα στην Αυστραλία που το συνταξιοδοτικό της σύστημα (Superannuation Guarantee Program) βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σταθερά στις κορυφαίες θέσεις παγκοσμίως από άποψη βιωσιμότητας. Τι ακριβώς κάνουν οι Αυστραλοί;Το πρόγραμμα που έχουν υιοθετήσει βασίζεται σε δύο πυλώνες (Agnew,2013). Συνοπτικά, o πρώτος πυλώνας είναι κρατικός (Social Security) και παρέχει μια βασική σύνταξη όταν φτάσει κάποιος το ηλικιακό όριο (65 έτη), η οποία και είναι αντιστρόφως ανάλογη των εισοδημάτων του συνταξιοδοτούμενου. Δηλαδή όσο μεγαλύτερο το διαθέσιμο εισόδημα, τόσο μικρότερη η κρατική σύνταξη και το αντίστροφο. NEWSLETTER Λάβετε τα καλύτερα του Nextdeal στα εισερχόμενά σας, κάθε μέρα. Ο δεύτερος πυλώνας προκύπτει αποκλειστικά μέσω της παρακράτησης από τον εργοδότη ενός ποσοστού των αποδοχών του εργαζομένου (9%) και την υποχρεωτική απευθείας κατάθεσή του σε συνταξιοδοτικο λογαριασμό του τελευταίου. Ο εργαζόμενος αναλαμβάνει την ευθύνη διαχείρισης των αποταμιεύσεών του βάσει των δικών του ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και αναγκών, είτε μέσω κάποιου εξειδικευμένου επενδυτικού φορέα(πληρώνοντας σχετικές προμήθειες) είτε μόνος του(αρα χωρίς κόστος). Παρόμοια σχήματα (Defined Contribution Plans) υπάρχουν και σε άλλες χώρες (πχ ΗΠΑ) με μια όμως πολύ σημαντική διαφορά. Ενώ στις υπόλοιπες χώρες η συμμετοχή του εργαζομένου είτε είναι εθελοντική είτε του δίδεται η δυνατότητα πρόωρης ανάληψης του συνταξιοδοτικού του λογαριασμού, στην Αυστραλία αυτά δεν επιτρέπονται. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ο έλεγχος μιας ανθρώπινης παρόρμησης η οποία αναφέρεται στην τάση των ατόμων να δίνουν μεγαλύτερη αξία στην κάλυψη αναγκών που παρουσιάζονται σήμερα σε βάρος μελλοντικών αναγκών και συνεπώς να ξοδεύουν το διαθεσιμό εισοδημά τους, παρά να αποταμιεύουν-το γνωστό στην ορολογιά του behavioral finance ως self control bias(Statman,2013) .Ώντας λοιπόν οι Αυστραλοί υποχρεωμένοι να αποταμιεύουν (και κατ επιλογή να επενδύουν) καθόλη τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου συγκεκριμένο ποσοστό των εισοδημάτων τους, έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν ο καθένας ξεχωριστά και σύμφωνα με τις εκάστοτε δυνατοτητές του μια σταθερή ροή αποταμίευσης που θα είναι διαθέσιμη αποκλειστικά στον δικαιούχο της μόλις αυτός συνταξιοδοτηθεί. Ποιο το αποτέλεσμα όμως; Το αποτέλεσμα είναι μέσα σε μολις 20 χρόνια να έχουν συσσωρευθεί σε συνταξιοδοτικούς λογαρισμούς 1,52 τρις δολλάρια-ποσό μεγαλύτερο του συνολικού ΑΕΠ της Αυστραλίας (Summers, 2013). Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που στην Αγγλία έχουν αντιγράψει ήδη το συγκεκριμένο σύστημα με μικρές παραλλαγές (Cohen, 2013) , ενώ εντείνονται οι φωνές εκείνων που ζητούν τη μεταφορά του και στις ΗΠΑ (Steverman, 2013). Γιατι όμως θα μπορούσε να είναι η λύση και για την Ελλάδα; Γιατί ήδη μεγάλο κομμάτι των συντάξεων καλύπτεται μέσω του κρατικού προϋπολογισμού και άρα των φορολογουμένων,οχι μέσω των ταμείων όπως θα έπρεπε. Γιατί το συγκεκριμένο σύστημα παρέχει δίχτυ προστασίας στις ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες μέσω του κρατικού πυλώνα, χωρίς όμως να “βάζει χέρι” στις αποταμιεύσεις των υπολοίπων προκειμένου να μοιράζει αφειδώς παροχές και επιδόματα. Γιατί “αναγκάζει” όλους τους εργαζόμενους να αποταμιεύουν αναλόγως των εισοδημάτων τους μειώνοντας έτσι το self control bias. Συνεπώς μειώνεται και η πιθανότητα να βασίζονται όλο και περισσότεροι αποκλειστικά στη κρατική σύνταξη λογω μη επαρκούς αποταμίευσης, επιβαρύνοντας έτσι περαιτέρω τα κρατικά ταμεία. Γιατι θα αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των ασφαλισμένων στο σύστημα. Ενα σημαντικό κομμάτι της εισφοροδιαφυγής στην Ελλάδα υφίσταται λόγω της δυσπιστίας που υπάρχει από τον ασφαλισμένο ως προς την ανταπόδοση των εισφορών του μέσω του ταμείου του. Άρα με τη χρήση προσωπικών συνταξιοδοτικών λογαριασμών για την καταβολή των εισφορών του κάθε εργαζομένου ξεχωριστά εξαλείφεται η δυσπιστία που υπάρχει ως προς την χρηστή διαχείρισή τους (Principal-agent problem). Γιατί μακροπρόθεσμα θα προσφέρει σταθερότητα και”βάθος” στην ελληνική αγορά αφού πολλοί μικροί επενδυτές που θα έχουν μακροπρόθεσμη λογική θα μειώσουν την μεταβλητότητα (volatility) που παρατηρείται από τις “βιαιες” κινήσεις των βραχυπρόθεσμων τοποθετήσεων. Μειονεκτήματα σαφώς και υπάρχουν (Agnew, 2013) με κυρίαρχα τόσο την τάση των δικαιούχων να εμφανίζουν τεχνητά μειωμένα εισοδήματα προκειμένου να λαμβάνουν μεγαλύτερο ποσοστό της κρατικής σύνταξης από αυτό που κανονικά τους αναλογεί, όσο και την έλλειψη κατάλληλων επενδυτικών γνώσεων (απειρία) εκ μέρους των ασφαλισμένων για να διαχειριστούν με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο τις αποταμιεύσεις τους. Σε κάθε περίπτωση πάντως, χειρότερη διαχείριση από αυτή που έκαναν μέχρι τώρα οι ασφαλιστικοί οργανισμοί, οι οποίοι τοποθέτησαν το σύνολο των αποθεματικών τους-βάσει νόμου- σε ομόλογα ενός μόνο εκδότη (Ελληνικό Δημόσιο) δε μπορεί να γίνει...όσο και να προσπαθήσει κανείς.Πηγές: Agnew, Julie (2013) “Australia's Retirement System: Strengths, Weaknesses and Reforms”.Center for Retirement Research at Boston College. Statman, Meir (2013) “Mandatory Retirement Savings”,Financial Analyst Journal(Volume 69,No 3) http://www.capital.gr/gmessages/showTopic.asp?id=3995273 http://www.businessweek.com/articles/2013-05-30/in-australia-retirement-saving-done-right http://www.bloomberg.com/news/2013-09-17/the-global-quest-to-save-retirement.html http://www.ft.com/cms/s/0/9ac81946-fae0-11e2-a7aa-00144feabdc0.html *Ο Κώστας Πλατής είναι 31 ετών και εργάζεται ως τραπεζικός σύμβουλος στην Τράπεζα Πειραιώς (πρώην Marfin-CPB). Έχει σπουδάσει Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Παν. Αιγαίου με μεταπτυχιακό στα Χρηματοοικονομικά (University of Sheffield - City College). Κατέχει την πιστοποίηση τύπου Γ από την ΤτΕ (διαχείριση χαρτοφυλακίου πελατών) ενώ είναι και CFA Charterholder Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .
Nextdeal newsroom, 28/3/2024 H Allianz Trade στην Ελλάδα στην 1η θέση στη Λίστα Best WorkplacesTM for Women Hellas 2024!
Αστρονομικά κέρδη για τους Lloyd's το 2023! Οι Lloyd's του Λονδίνου κατέγραψαν κέρδη προ φόρων ύψους 10,7 δισεκατομμυρίων λιρών (13,51 δισεκατομμυρίων δολαρίων) το 2023, ανακοίνωςαν σήμερα Πέμπτη.... Nextdeal newsroom, 28/03/2024 - 11:36 28/3/2024
Απάτη: Τι μέτρα παίρνουν οι ασφαλιστικές! Ποια είναι τα αποτελέσματα του Πρωτοκόλλου για την πρόληψη και καταπολέμηση της ασφαλιστικής απάτης ένα χρόνο μετά τη δημιουργία του. Στο πλαίσιο του... Nextdeal newsroom, 28/03/2024 - 10:41 28/3/2024